Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτή την ώρα η εξειδίκευση των μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Πρόκειται για τα μέτρα που ανακοίνωσε νωρίτερα το μεσημέρι της Τρίτης, 31 Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου.
Το νέο φορολογικο νομοσχέδιο και τα μέτρα που περιλαμβάνει για τη φοροδιαφυγή παρουσιάζει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.
Τα μέτρα επικεντρώνονται μεταξύ άλλων στους ελεύθερους επαγγελματίες, τους λιανεμπόρους, τους ιδιοκτήτες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, POS και ατομικές επιχειρήσεις, καθώς τα στοιχεία που προκύπτουν με βάση την ανάλυση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, δείχνουν ότι 7 στους 10 αυτοαπασχολούμενοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους ελεύθερους επαγγελματίες με την εισαγωγή ενός «καινούργιου και δίκαιου συστήματος φορολόγησης», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, προσθέτοντας: «Είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης, που αφορά το σύνολο φυσικά της κοινωνίας, αλλά και όλους εκείνους τους πολλούς πάντως ελεύθερους επαγγελματίες που πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την επεξεργασία των τελευταίων φορολογικών δηλώσεων των 733.396 αυτοαπασχολούμενων, προκύπτει ότι σχεδόν μισό εκατομμύριο ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν για το 2022 εισόδημα έως 10.000 ευρώ το χρόνο, ενώ μόνο 31.652 ή 4,3% του συνόλου δηλώνουν πάνω από 40.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 7 στους 10 αυτοαπασχολούμενους δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό, ο οποίος είναι 780 ευρώ το μήνα (επί 14 καταβολές), ή 10.920 ευρώ το χρόνο. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει, ότι ο εργοδότης δηλώνει χαμηλότερο εισόδημα από εκείνο των υπαλλήλων που απασχολεί.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως προανήγγειλε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προβλέπεται μείωση 50% του τέλους επιτηδεύματος από το 2024 για όσους ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν ετήσια έσοδα πάνω από τον κατώτατο μισθό. Για όσους αυτοαπασχολούμενους δηλώνουν ετήσια έσοδα κάτω από τον κατώτατο μισθό η μείωση θα είναι μικρότερη, της τάξεως του 25%. Η επιβολή κατώτατου τεκμαρτού ορίου εισοδήματος σημαίνει ότι το ΥΠΕΘΟ θεωρεί δεδομένο πως οι ελεύθεροι επαγγελματίες κερδίζουν κατ’ ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ίσο με τον κατώτατο μισθό, ήτοι 10.900 ευρώ (780 ευρώ x 14).
Επίσης, στο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνεται, όπως είχε γράψει το powergame, χρηματική αμοιβή για τους πολίτες, οι οποίοι καταγγέλλουν στην εφορία περιπτώσεις φοροδιαφυγής μέσα από την εφαρμογή της ΑΑΔΕ «e-Appodixi».
Τα μέτρα για τη φοροδιαφυγή στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο
Ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε αρχικά στους 5 πυλώνες του νέου φορολογικού νομοσχεδίου:
- Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
- Περιορισμός της χρήσης των μετρητών στις συναλλαγές.
- Πιο διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι.
- Παρέμβαση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
- Δίκαιο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.
Στη συνέχεια, ο Κωστής Χατζηδάκης επανέλαβε εν συντομία τα 10 μέτρα κατά της φοροδιαφυγής, τα οποία περιλαμβάνονται στο φορολογικό νομοσχέδιο:
- Διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024 (αφορά σε περίπου 450.000 επιχειρήσεις).
- Καθίστανται μέσα στο 2024 υποχρεωτικά τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, προκειμένου οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο.
- Καθολικά τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA). Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS). Επίσης, ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA.
- POS παντού σε σύντομο χρονικό διάστημα.
- Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους), με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.
- Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής.
- Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει τη διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
- Αποκλείονται οι παραβάτες λαθρεμπορίας μέσα από τη δημιουργία μητρώου παραβατών και την απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας.
- Απαγορεύονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά.
- Επιβάλλεται από 01/01/2024 ΦΠΑ και τέλος διαμονής -ισχύουν σήμερα για ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια- στο εισόδημα από βραχυχρόνια μίσθωση τριών ή περισσότερων ακινήτων, τύπου Airbnb.
Πώς θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του φορολογικού νομοσχεδίου, ο Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι «το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωσε το 2022 ετήσιο εισόδημα κατώτερο από το αντίστοιχο του μισθωτού, που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό» και πρόσθεσε ότι «το 4% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει το 50% των φόρων του κλάδου». Όπως είπε, «από δω και πέρα κανένας ελεύθερος επαγγελματίας δεν θα γίνεται δεκτό να φορολογείται για εισόδημα κατώτερο από εκείνο του μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Το τεκμήριο αυτό θα είναι “μαχητό”, όπως είναι “μαχητά” και τα τεκμήρια που ισχύουν για το Ε1».
Ο Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι «το ύψος του τεκμηρίου, 10.920 ευρώ σε ετήσια βάση, μπορεί να περιορίζεται για ατομικές επιχειρήσεις με λίγα έτη λειτουργίας». Και εξήγησε: «Γιατί όταν ξεκινάς πρέπει να έχει ένα περιθώριο για να αναπτύξεις τη δράση σου και να εδραιωθείς». Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σημείωσε ακόμα ότι «το ύψος του τεκμηρίου αυξάνεται για ατομικές επιχειρήσεις με περισσότερα έτη λειτουργίας, περισσότερους υπαλλήλους και τζίρο αρκετά μεγαλύτερο από το συγκεκριμένο ΚΑΔ του κλάδου». Όπως είπε, το συγκεκριμένο σύστημα δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα, αλλά εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο.
Παρουσιάζοντας περισσότερα στοιχεία, σημείωσε: Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται αμέσως από το 2024 κατά 50% για όσους είναι πάνω από το τεκμήριο και κατά 25% για όσους είναι κάτω από το τεκμήριο.
«Δεν μιλάμε για ένα ευρώ παραπάνω αλλά για ένα όριο 5% σε σχέση με το όριο 10.920 ευρώ». «Οι συνεπείς φορολογούμενοι θα πληρώνουν λιγότερο γιατί θα αποφεύγουν το τέλος επιτηδεύματος. Η κυβέρνηση φέρνει νωρίτερα κατά έναν χρόνο το συγκεκριμένο μέτρο για το τέλος επιτηδεύματος».
«Αυξήσεις στους φόρους θα δουν αυτοί που κατά τεκμήριο δεν δήλωναν τα εισοδήματά τους. Πώς μπορεί να ζει κάποιος που έχει στη δούλεψή του εισόδημα κατώτερο και από τον χαμηλότερο αμειβόμενο. Κάπου εδώ υπάρχει ζήτημα κοινής λογικής».
Ποια θα είναι τα αποτελέσματα:
- Αποκάλυψη φορολογητέας ύλης, συν 800 εκατ. ευρώ
- 606 εκατ. ευρώ μετά το τέλος επιτηδεύματος κατάργησης
- 76% με τις καινούργιες ρυθμίσεις θα πληρώνει φόρο από 0 έως 3.000 ευρώ.
- 24% θα πληρώνει φόρο άνω των 3.000 ευρώ.
«Πολύ πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης» και «σταδιακή και γρηγορότερη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και με τους επιπλέον πόρους έχουμε δυνατότητα για ενίσχυση της Παιδείας και της Υγείας».
Τα μέτρα περιορισμού της χρήσης μετρητών
Παίρνοντας το λόγο, ο αρμόδιος υφυπουργός, Χάρης Θεοχάρης, μίλησε για τις πρωτοβουλίες ώστε να περιοριστεί η χρήση μετρητών. Όπως είπε, αυτές χωρίζονται σε 4 άξονες:
- Υποχρεώση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέτρα πληρωμής.
- Καταβολή επιδομάτων μέσω χρεωστικής κάρτας.
- Αυστηρές κυρώσεις για συναλλαγές άνω των 500 ευρώ.
- Υποχρεωτικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που σχετίζονται με την κατανάλωση.
Τα μέτρα για το Airbnb και τη βραχυχρόνια μίσθωση
Ο Χάρης Θεοχάρης παρουσίασε στη συνέχεια τα μέτρα για τον εξορθολογισμό λειτουργίας τόσο για το Airbnb όσο και για τις υπόλοιπες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
- Αν ο ιδιοκτήτης έχει από τρία ακίνητα και πάνω, θα πρέπει να συστήσει εταιρεία, οποιασδήποτε νομικής μορφής, και θα επιβαρύνεται με ΦΠΑ (13%), τέλος διαμονής (1,5 ευρώ ανά διανυκτέρευση) και τέλος παρεπιδημούντων (0,5% του τζίρου).
- Οι ιδιοκτήτες που θα επιλέξουν να παραχωρήσουν τη διαχείριση των ακινήτων τους σε εταιρείες property management δεν θα είναι υποχρεωμένοι να συστήσουν οι ίδιοι εταιρεία, ακόμα και αν ενοικιάζουν με βραχυχρόνια μίσθωση 3+ ακίνητα.
- Θα συνεχίσουν να φορολογούνται ως ιδιώτες με εισόδημα από ενοίκια.
- Κάθε νομική μορφή θα πληρώνει ΦΠΑ, φόρο διαμονής και τέλος παρεπιδημούντων, ακόμα και αν διαχειρίζεται 1 ή 2 ακίνητα.
- Το τέλος διαμονής και το τέλος παρεπιδημούντων θα το εισπράττουν οι πλατφόρμες και θα το αποδίδουν στην ΑΑΔΕ.
- Μέσω ειδικής εφαρμογής η ΑΑΔΕ θα αποδίδει τους φόρους αυτούς.
- Οι εταιρείες διαχείρισης θα δικαιούνται ΕΣΠΑ και θα μπαίνουν στο πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους».
- Η βραχυχρόνια μίσθωση παραμένει αστική μίσθωση.
Για τη φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών και τα μέτρα που προβλέπονται στο φορολογικό νομοσχέδιο, ο κ. Θεοχάρης σχολίασε: «Συνιστά ένα διπλό μήνυμα αδικίας, απέναντι στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους αφενός και εντός της τάξεως των ελευθέρων επαγγελματιών αφετέρου», καθώς το βάρος της φορολογίας «πέφτει δυσανάλογα στις πλάτες λίγων». Και προσέθεσε:
«Βασικός άξονας του νέου συστήματος είναι ότι τα κέρδη που προκύπτουν λογιστικά από μια επιχείρηση δεν μπορούν να είναι λιγότερα από τον υπολογισμό που βασίζεται σε αντικειμενικά και σταθερά κριτήρια». Σε αυτό το σημείο διευκρίνισε: «Πεδίο εφαρμογής είναι οι ατομικές επιχειρήσεις εξαιρουμένων των αγροτών και των “μπλοκάκηδων” που είναι υποκρυπτόμενοι μισθωτοί».
Ελεγκτές ΑΑΔΕ με κάμερες και τα μέτρα για το λαθρεμπόριο καυσίμων
Από τη μεριά του, ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γιώργος Πιτσιλής, σημείωσε ότι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο έχει τρεις βασικές κατευθύνσεις, οι οποίες είναι:
- Η διεύρυνση των ψηφιακών εργαλείων.
- Η ενίσχυση της διαφάνειας.
- Η συνεργασία με πολίτες και επιχειρήσεις.
Ο Γιώργος Πιτσιλής σημείωσε ότι οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα φέρουν κάμερες για την προστασία των ελεγκτών, αλλά και τη διασφάλιση ζητημάτων ακεραιότητας. Και πρόσθεσε ότι οι συναντήσεις των στελεχών της Αρχής με τους φορολογούμενους θα καταγράφονται. Το ίδιο θα ισχύει τόσο για τους τελωνειακούς ελέγχους όσο και για τις συναντήσεις με τελωνειακούς υπαλλήλους.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του φορολογικού νομοσχεδίου και των μέτρων για τη φοροδιαφυγή, και στη λαθρεμπορία καυσίμων. Όπως είπε, οι εταιρείες εμπορίας θα έχουν πλέον υποχρέωση να ελέγχουν την κατάσταση των πρατηρίων με τα οποία συνεργάζονται, να ενημερώνουν τις Αρχές για οποιαδήποτε παράβαση και να διακόπτουν τη συνεργασία τους με όσους παρανομούν.
