H τεράστια περσινή κατολίσθηση στη Γροιλανδία, που προκάλεσε «μεγα-τσουνάμι» και σεισμικές δονήσεις σε όλο τον πλανήτη για 9 ολόκληρες μέρες, σόκαρε τους επιστήμονες.
Μετά την κατάρρευση μιας βουνοκορφής στη θάλασσα, ένα «μεγα-τσουνάμι» ύψους όσο ένας ουρανοξύστης ταρακούνησε τη Γη για εννέα συνεχόμενες ημέρες, προκαλώντας αμηχανία στους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο.
Κανείς δεν τραυματίστηκε από την κατολίσθηση ή το επακόλουθο τσουνάμι, αλλά το κύμα ύψους 200 μέτρων κατέστρεψε υποδομές αξίας περίπου 200.000 δολαρίων σε έναν ακατοίκητο εκείνη τη στιγμή ερευνητικό σταθμό στο νησί Έλα.
Οι πρώτες εικόνες από το πρωτόγνωρο γεωλογικό συμβάν είναι αποκαλυπτικές
Από αριστερά, πριν και μετά την κατολίσθηση στη Γροιλανδία
Επιπλέον, τα γεγονότα συνέβησαν κοντά σε μια διαδρομή στην οποία ταξιδεύουν συνήθως κρουαζιερόπλοια. Αν κάποιο περνούσε από εκεί τη δεδομένη στιγμή, θα μπορούσε να είχε καταλήξει σε τραγικό δυστύχημα.
Μέχρι τώρα, κανείς δεν γνώριζε τι προκάλεσε τη μυστηριώδη σεισμική δραστηριότητα που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2023 και διήρκεσε πάνω από μία εβδομάδα. Χρειάστηκε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων για να την εντοπίσει στην κατολίσθηση.
«Όταν ξεκινήσαμε αυτή την επιστημονική περιπέτεια, όλοι ήταν προβληματισμένοι και κανείς δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το τι προκάλεσε αυτό το σεισμικό σήμα», δήλωσε ο Kristian Svennevig, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και γεωλόγος στο Γεωλογικό Ινστιτούτο της Δανίας και της Γροιλανδίας.
Entire Earth vibrated for nine days after climate-triggered mega-tsunami.
— Dr Paul Dorfman (@dorfman_p) September 13, 2024
Landslide in Greenland caused unprecedented seismic event that shows impact of global heating, say scientists.https://t.co/AKI3HhZSip
Ο Svennevig και οι συνάδελφοί του πιστεύουν τώρα ότι η κλιματική αλλαγή δημιούργησε τις προϋποθέσεις για αυτή την κατολίσθηση, καθώς έλιωσε έναν παγετώνα στη βάση του βουνού και αποσταθεροποίησε τη βουνοκορφή οδηγώντας στην κατάρρευσή της.
Και καθώς η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας συνεχίζει να λιώνει τις πολικές περιοχές της Γης, καταστροφικές κατολισθήσεις όπως αυτή θα μπορούσαν να γίνουν πιο συχνές, επισημαίνουν ειδικοί.
Το παράξενο σεισμικό σήμα
Η ερευνητική ομάδα δημοσίευσε τα ευρήματά της στο περιοδικό Science. Όταν τα δίκτυα σεισμικής παρακολούθησης εντόπισαν για πρώτη φορά τη δραστηριότητα, οι επιστήμονες προβληματίστηκαν για δύο λόγους. Πρώτον, το σήμα ήταν πολύ πιο απλωμένο από τα συνηθισμένα που καταγράφει ένας σεισμογράφος. Ταλαντωνόταν με ένα διάστημα 92 δευτερολέπτων μεταξύ των κορυφών του, πολύ αργό για να το αντιληφθεί ο άνθρωπος, σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, ενός από τα ιδρύματα που συνέβαλαν στην έρευνα.
Δεύτερον, το σήμα παρέμεινε ισχυρό για εννέα συνεχόμενες ημέρες. Τα τυπικά σεισμικά γεγονότα εξασθενούν πολύ πιο γρήγορα -ο μέσος σεισμός διαρκεί μόνο δευτερόλεπτα έως λεπτά. Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο άρχισαν γρήγορα να εργάζονται για να βρουν την αιτία αυτού του παράξενου σήματος.
Οι διαδικτυακές συζητήσεις κατέληξαν τελικά σε αναφορές για μια τεράστια κατολίσθηση που σημειώθηκε σε ένα βουνό με θέα ένα απομακρυσμένο φιόρδ στην ανατολική Γροιλανδία στις 16 Σεπτεμβρίου 2023. Για να διαπιστωθεί αν η κατολίσθηση συνδεόταν με το μυστηριώδες «πλανητικό ταρακούνημα», μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Svennevig ανακατασκεύασε ψηφιακά την κατολίσθηση και τη σεισμική δραστηριότητα που προέκυψε. Το έκαναν αυτό χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό σεισμικών καταγραφών από όλο τον κόσμο, μετρήσεων πεδίου, δορυφορικών εικόνων και προσομοιώσεων σε υπολογιστή.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίσης υπερυπολογιστές για να προσομοιώσουν το μεγα-τσουνάμι που προκλήθηκε από τα 33 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βράχου και πάγου που έπεσαν στο φιόρδ.
«Τελικά, χρειάστηκε μια πληθώρα γεωφυσικών παρατηρήσεων και αριθμητικών μοντέλων από ερευνητές πολλών χωρών για να συνθέσουμε το παζλ και να αποκτήσουμε μια πλήρη εικόνα του τι είχε συμβεί», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο συν-συγγραφέας Robert Anthony, γεωφυσικός του προγράμματος σεισμικών κινδύνων του Γεωλογικού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Πολιτειών.
In September of last year, Earth rang like a bell for nine days, baffling scientists.
— Maya Wei-Haas, Ph.D. (@WeiPoints) September 12, 2024
Now they’ve finally discovered the source: a mega tsunami in a remote Greenland fjord triggered by a colossal rockslide!
My latest @ScienceMagazine https://t.co/KEqpxNRiB0
Οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα καταδεικνύουν τους «πολύπλοκους, αλυσιδωτούς κινδύνους» που προκαλούνται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις πολικές περιοχές της Γης. «Η κλιματική αλλαγή μετατοπίζει το τυπικό στη Γη και μπορεί να θέσει σε κίνηση ασυνήθιστα γεγονότα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η συν-συγγραφέας Alice Gabriel, σεισμολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο.
Ευτυχώς, κανένας άνθρωπος δεν βρισκόταν στην περιοχή όταν σημειώθηκε η τεράστια κατολίσθηση και το επακόλουθο τσουνάμι. Όμως το περιστατικό αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της παρακολούθησης των πολικών περιοχών καθώς επιταχύνεται η κλιματική αλλαγή.
