Κομβικής σημασίας λογίζεται η σημερινή επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στα Χανιά και η συνάντηση που θα έχει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, καθώς, εκτός των άλλων, αναδεικνύει το ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.
Ο στρατηγικός ρόλος της Ελλάδος ενισχύεται ακόμα περισσότερο καθώς αποτελεί έναν αξιόπιστο εταίρο για τις ΗΠΑ σε μια τόσο ταραγμένη περιοχή αλλά και σε μια περίοδο ανησυχητικών εξελίξεων στην Μέση Ανατολή με απρόβλεπτες διαστάσεις για την παγκόσμια ειρήνη.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στη συζήτηση του κ. Μητσοτάκη με τον Άντονι Μπλίνκεν θα τεθούν όλες οι τελευταίες εξελίξεις από τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης και την ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και βεβαίως η περαιτέρω αμυντική συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ.
Άριστες σχέσεις
Οι σχέσεις των δυο κρατών βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο, όπως αποτυπώθηκε και από την ιστορικής σημασίας ομιλία του Πρωθυπουργού στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022. Εξαιρετικής σημασίας ήταν και η ψήφιση της τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ (MDCA) το 2022, η οποία αναγνώρισε την γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή και ανέδειξε το μακροχρόνιο χαρακτήρα της δέσμευσης των ΗΠΑ στη χώρα μας.
Την ίδια ώρα, υψηλόβαθμες πηγές διευκρινίζουν ότι η αμυντική συνεργασία της Ελλάδος με τις ΗΠΑ δεν ετεροκαθορίζεται από τη σχέση με άλλες χώρες, ιδίως σε μια περίοδο που η Αθήνα έχει ακολουθήσει μια συστηματική πολιτική ενίσχυσης και θωράκισης των ενόπλων δυνάμεών. Όπως υπογραμμίζεται, είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να υπαγορεύσει στις ΗΠΑ την πολιτική των αμυντικών προμηθειών που κάνει με άλλες χώρες, καθώς είναι γνωστό πως το αμερικανικό σύστημα έχει τους δικούς του περιορισμούς και ανώτατοι αξιωματούχοι του Κογκρέσου έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για συγκεκριμένα προγράμματα προς άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και της Τουρκίας. Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι από τους αξιόπιστους εταίρους των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, ξεκαθαρίζεται πως τα εξοπλιστικά της προγράμματα δεν μπορεί να συνδέονται με αντίστοιχα άλλων κρατών.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα έχει καταθέσει το αίτημα για την προμήθεια μιας μοίρας F-35 και αναμένει την επίσημη εκκίνηση της διαδικασίας με αποστολή επιστολής στο Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης.
Τα μηνύματα που θα μεταφέρει ο Μπλίνκεν
Οι επαφές του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Κωνσταντινούπολη με δεδομένη την πίεση της Ουάσιγκτον προς την Τουρκία για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και τα ανταλλάγματα που ζητά η Άγκυρα, τα οποία περιλαμβάνουν την αναβάθμιση και αγορά αεροσκαφών F-16 δημιουργεί εικασίες για τα μηνύματα που θα μεταφερθούν και στην Αθήνα.
Ειδικά, μετά την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τους τελευταίους μήνες και τον εν εξελίξει διάλογο των δύο χωρών.
«Η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση και αμυντική συνεργασία είναι αυτόνομη και δεν ετεροπροσδιορίζεται», απαντούν κυβερνητικές πηγές, που σημειώνουν ότι «η Ελλάδα έχει ακολουθήσει και ακολουθεί μια συστηματική πολιτική ενίσχυσης και θωράκισης των ενόπλων δυνάμεών». Σημειώνουν, όμως, παράλληλα ότι «δεν μπορεί να υπαγορεύσει σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ την πολιτική αμυντικών προμηθειών έναντι άλλων χωρών».
Άλλωστε, η Αθήνα γνωρίζει ότι το αμερικανικό σύστημα έχει τους δικούς του περιορισμούς και το γεγονός ότι ανώτατοι αξιωματούχοι του Κογκρέσου, παρά την απομάκρυνση του Μπομπ Μενέντεζ, έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για συγκεκριμένα προγράμματα προς την Τουρκία, αποτελούν ένα πολύ σοβαρό εχέγγυο για την ελληνική πλευρά.
