Η παγκρεατίτιδα είναι μια κατάσταση που επηρεάζει περίπου 275.000 άτομα κάθε χρόνο και προκαλείται από φλεγμονή του παγκρέατος. Παρόλο που το πάγκρεας δεν αποτελεί συχνό θέμα συζήτησης, πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό όργανο.
Το πάγκρεας βρίσκεται στο πάνω μέρος της κοιλιάς, πίσω από το στομάχι και μπροστά από τη σπονδυλική στήλη. Διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην μετατροπή της τροφής που καταναλώνουμε σε καύσιμο για τα κύτταρα του σώματος. Αυτό επιτυγχάνεται με την παραγωγή ινσουλίνης και πεπτικών υγρών που βοηθούν στην αποδόμηση των τροφών.
Η παγκρεατίτιδα διαταράσσει αυτή τη σημαντική λειτουργία και μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα πρώιμα σημάδια της παγκρεατίτιδας και πώς να αντιδράσετε σωστά σε περίπτωση που τα εμφανίσετε.
Τι είναι η παγκρεατίτιδα και τι την προκαλεί;
Η παγκρεατίτιδα είναι ένας γενικός όρος για τη φλεγμονή του παγκρέατος, σύμφωνα με τον Dr. Andrew S. Boxer, MD, γαστρεντερολόγο στο Gastroenterology Associates of New Jersey. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι παγκρεατίτιδας: η οξεία παγκρεατίτιδα και η χρόνια παγκρεατίτιδα.
- Οξεία παγκρεατίτιδα: Πρόκειται για μια βραχυχρόνια κατάσταση που συνήθως υποχωρεί εντός λίγων ημερών με θεραπεία.
- Χρόνια παγκρεατίτιδα: Είναι μια μακροχρόνια πάθηση που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου αντί να βελτιώνεται.
Και στις δύο περιπτώσεις, η παγκρεατίτιδα μπορεί να προκαλέσει έντονο κοιλιακό άλγος, σύμφωνα με τη Dr. Shilpa Mehra Dang, MD, γαστρεντερολόγο στο Medical Offices of Manhattan και συνεργάτη του LabFinder.com. «Αυτός ο ερεθισμός ή η φλεγμονή μπορεί να συμβεί όταν κάτι ενοχλεί ή τραυματίζει το πάγκρεας, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, οι πέτρες στη χολή, οι κύστεις ή ορισμένα φάρμακα. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο στο στομάχι, ναυτία, έμετο και ακόμη και απειλητικά για τη ζωή προβλήματα», αναφέρει.
Οι Dr. Dang και Dr. Boxer επισημαίνουν ότι υπάρχουν δύο κύριες αιτίες της παγκρεατίτιδας: οι πέτρες στη χολή και η κατανάλωση αλκοόλ. «Εάν κάποιος έχει πέτρες στη χολή και έχει υποστεί παγκρεατίτιδα, θα πρέπει να αφαιρεθούν οι πέτρες και η χοληδόχος κύστη», τονίζει ο Dr. Boxer.
Το πρώιμο σημάδι της παγκρεατίτιδας που οι περισσότεροι αγνοούν, σύμφωνα με τους γαστρεντερολόγους
Η παγκρεατίτιδα αποτελεί μια σοβαρή κατάσταση, σύμφωνα με τους γιατρούς. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζουμε τα συμπτώματά της. «Ένα από τα σημάδια της παγκρεατίτιδας που είναι εύκολο να παραλείψουμε, ειδικά στα αρχικά στάδια, είναι ο ήπιος πόνος στην κοιλιά», λέει ο Dr. Dang. «Οι άνθρωποι συχνά αγνοούν ή υποβαθμίζουν αυτόν τον πόνο επειδή μπορεί να συγχέεται με δυσπεψία ή γενικό στομαχόπονο».
Ο Dr. Boxer επαναλαμβάνει αυτό, λέγοντας ότι μερικές φορές άτομα με παγκρεατίτιδα θα βιώσουν κοιλιακό άλγος που αντανακλά στην πλάτη τους. Μερικές φορές, λέει, ο πόνος συνοδεύεται από ναυτία και έμετο.
Ωστόσο, ο πόνος δεν είναι πάντα τόσο έντονος. «Ο πόνος από παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι ήπιος, μέτριος ή σοβαρός και δεν έχουν όλοι σοβαρό, άμεσο πόνο», λέει ο Dr. Dang. «Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν έναν θαμπό, συνεχή πόνο στο άνω μέρος της κοιλιάς τους, ο οποίος αρχικά μπορεί να μην φαίνεται σημαντικός. Εξαιτίας αυτού, μπορεί να περιμένουν να πάνε στο γιατρό μέχρι να επιδεινωθεί το πρόβλημα ή να πονέσει περισσότερο».
Περισσότερα σημάδια παγκρεατίτιδας που πρέπει να γνωρίζετε
Η παγκρεατίτιδα είναι μια φλεγμονή του παγκρέατος, ενός σημαντικού οργάνου που βοηθά στην πέψη και στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ενώ ο έντονος πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα αποτελεί το πιο γνωστό σύμπτωμα της παγκρεατίτιδας, υπάρχουν και άλλα σημάδια που πρέπει να γνωρίζετε, σύμφωνα με την Dr. Dang.
Άλλα σημάδια παγκρεατίτιδας που μπορεί να εμφανιστούν:
- Πυρετός
- Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών)
- Απώλεια βάρους
- Χλωμά και λιπαρά κόπρανα
- Αυξημένη δίψα και ζαλάδα
Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε άμεσα γιατρό, πιθανώς και τα επείγοντα για περαιτέρω αξιολόγηση.
Θεραπεία της παγκρεατίτιδας
Η θεραπεία της παγκρεατίτιδας εξαρτάται από τον τύπο της πάθησης (οξεία ή χρόνια).
- Οξεία παγκρεατίτιδα: Συνήθως περιλαμβάνει ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, παυσίπονα, αντιβιοτικά και σε ορισμένες περιπτώσεις χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση κατεστραμμένου ιστού ή την παροχέτευση συλλογών υγρού.
- Χρόνια παγκρεατίτιδα: Θεραπεύεται συνήθως με συνδυασμό θεραπείας υποκατάστασης ενζύμων για βελτίωση της πέψης, δίαιτας χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και παυσίπονα. Όπως και στην οξεία παγκρεατίτιδα, μπορεί μερικές φορές να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνση αποφράξεων στους πόρους του παγκρέατος.
Πώς να αποτρέψετε την παγκρεατίτιδα
Η παγκρεατίτιδα είναι μια φλεγμονή του παγκρέατος, ενός σημαντικού οργάνου που βοηθά στην πέψη και στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ενώ δεν μπορείτε πάντα να αποτρέψετε την παγκρεατίτιδα, υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισής της.
Συμβουλές πρόληψης:
- Περιορισμός αλκοόλ: Και οι δύο γιατροί συμφωνούν ότι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της παγκρεατίτιδας είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ. «Εάν πίνετε αλκοόλ, πίνετε με μέτρο ή σκεφτείτε το ενδεχόμενο να μην πίνετε καθόλου για να μειώσετε τον κίνδυνο», συμβουλεύει ο Dr. Dang.
- Διακοπή καπνίσματος: Το κάπνισμα συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας. Εάν καπνίζετε, η διακοπή θα μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο. Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος σε άτομα με παγκρεατίτιδα.
- Υγιεινή διατροφή: Ο Dr. Dang αναφέρει επίσης ότι η διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και η καλή ενυδάτωση μπορούν επίσης να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας. Επιλέξτε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και άπαχες πρωτεΐνες.
- Διατήρηση υγιούς βάρους: Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο παγκρεατίτιδας. Εάν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.
Επιπρόσθετες Συμβουλές
Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τους εμβολιασμούς για την ηπατίτιδα Β και την ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα (MMR). Αυτές οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να συμβάλουν στην παγκρεατίτιδα.
Εάν έχετε ιστορικό χολοκυστεκτομής (αφαίρεση χοληδόχου κύστης), μιλήστε στο γιατρό σας σχετικά με τη λήψη προληπτικών μέτρων για τη χολολιθίαση (πέτρες στη χολή). Οι πέτρες στη χολή είναι μια κοινή αιτία παγκρεατίτιδας.
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά, του περιορισμού του αλκοόλ, της διακοπής του καπνίσματος και της διατήρησης υγιούς βάρους, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας. Εάν αντιμετωπίζετε έντονο κοιλιακό άλγος, να επισκεφθείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό.
