Μετά από δύο μήνες, η κρίση στη Μέση Ανατολή είναι έτοιμη να διαταράξει σοβαρά την παγκόσμια οικονομία καθώς και την περιφερειακή σταθερότητα - εξαιτίας των Χούθι, μια επαναστατική σιιτική ομάδα στην Υεμένη, και την επιτυχή προσπάθειά τους να διακόψουν τη ναυσιπλοΐα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Ενώ οι επιθέσεις των Χούθι κατά της εμπορικής ναυτιλίας ξεκίνησαν στις 19 Νοεμβρίου, κλιμακώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, με τους αντάρτες της Υεμένης να εκτοξεύουν βαλλιστικούς πυραύλους κατά πλοίων και να πλήττουν ένα (η πρώτη φορά που ένα τέτοιο όπλο χρησιμοποιείται με επιτυχία).
Παγκόσμια ανησυχία για ανατιμήσεις
Καθώς κανένα από τα πλοία δεν είχε προορισμό το Ισραήλ ή δεν ανήκε σε ισραηλινές εταιρείες, οι επιθέσεις των Χούθι εντείνουν τις ανησυχίες για το παγκόσμιο εμπόριο και πιθανές ανατιμήσεις σε διεθνές επίπεδο, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα Time.
Περίπου το 30% του παγκόσμιου εμπορίου διέρχεται από τη διώρυγα του Σουέζ που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τη Μεσόγειο.
Αλλαγή δρομολογίων
Η αποστολή πλοίων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας της Νότιας Αφρικής αντί για το Σουέζ θα επιμηκύνει τους χρόνους ταξιδιού έως και κατά δύο εβδομάδες. Εάν όλες οι μεταφορές που κατευθύνονται προς το Σουέζ αναδρομολογούνταν, θα υπήρχε περίπου 6% μείωση της προσφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε ετήσια βάση.
Κάτι τέτοιο θα ανεβάσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος των πλοίων με αύξηση της τιμής των προϊόντων προς τον τελικό καταναλωτή, ανατρέποντας την έως τώρα συζήτηση και τα δεδομένα για το πώς θα περιοριστεί ο πληθωρισμός σε παγκόσμια κλίμακα.
Μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Hapag Lloyd , MSC και Maersk, η μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία BP και ο όμιλος πετρελαιοφόρων Frontline ανέφεραν ότι θα αποφύγουν τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας και θα επαναδρομολογήσουν μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στη νότια Αφρική.
Ωστόσο, πολλά πλοία εξακολουθούν να περνούν από την Διώρυγα του Σουέζ. Αρκετά από αυτά τα πλοία έχουν ένοπλους φρουρούς επί του σκάφους, όπως αναφέρει το Reuters.
Eπίσης, τουλάχιστον 11 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που είχαν περάσει από το Σουέζ και προσέγγιζαν την Υεμένη μεταφέροντας καταναλωτικά αγαθά και σιτηρά με προορισμό χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι τώρα αγκυροβολημένα στην Ερυθρά Θάλασσα μεταξύ του Σουδάν και της Σαουδικής Αραβίας.
Κατά 25% πιο ακριβά τα δρομολόγια
Eπιπλέον, πέραν των εκτιμώμενων καθυστέρησεων στην εφοδιαστική αλυσίδα από την αλλαγή των δρομολογίων, παρουσιάζεται και μια έντονα αυξητική τάση στις τιμές μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Μια ματιά στην ιστοσέλιδα freightos.com δείχνει ότι για ένα κοντέινερ 40 ποδιών που βάση δρομολογίου διέρχεται την Διώρυγα του Σουέζ, η τιμή έχει εκτοξευτεί στα 2.617 δολάρια από 2.414 μέσα σε δύο ημέρες.
Ο αναλυτής της Vortexa Ιωάννης Παπαδημητρίου δήλωσε την Τρίτη ότι η τιμή ενός πλοίου για τη μεταφορά αργού από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 25% μέσα σε μια εβδομάδα.
Μικρή αύξηση των τιμών πετρελαίου
Η διακοπή των ενεργειακών ροών στην Ερυθρά Θάλασσα είναι απίθανο να έχει μεγάλες επιπτώσεις στις τιμές του αργού και του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), δήλωσε τη Δευτέρα η Goldman Sachs, καθώς τα πλοία μπορούν να ανακατευθυνθούν.
«Εκτιμούμε ότι μια υποθετική παρατεταμένη ανακατεύθυνση των πλοίων θα αύξανε τις τιμές του αργού πετρελαίου κατά 3-4 δολάρια ανά βαρέλι», ανέφερε η επενδυτική τράπεζα.
Αυξημένο κόστος ασφάλισης
Επιπρόσθετα, έχει αυξηθεί κατά 10 φορές και το κόστος ασφάλισης των πλοίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα, προσθέτοντας έναν ακόμη λόγο στην ανησυχία για αυξήσεις τιμών παγκοσμίως.
Ανησυχία των κεντρικών τραπεζών
Εν τω μεταξύ, προβληματισμός επικρατεί και ανάμεσα στους επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών, καθώς μια ενδεχόμενη «ανάφλεξη» των τιμώς, πιθανότατα να «χαλάσει» τα σχέδιά τους για μείωση των επιτοκίων μέσα στο 2024.
Συμμαχία της Δύσης
Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ και πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης, εξέδωσαν κοινή δήλωση την Τρίτη καταδικάζοντας την «ανάμιξη των Χούθι στα δικαιώματα και τις ελευθερίες της ναυσιπλοΐας» εν μέσω των επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν, κατά την επίσκεψή του στο Μπαχρέιν, προσδιόρισε αρκετές χώρες που συμμετέχουν σε μια διεθνή δύναμη δράσης.
Τα συμμετέχοντα έθνη υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το Μπαχρέιν, τη Βρετανία, τον Καναδά, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, τις Σεϋχέλλες και την Ισπανία.
Οι απειλές των Χούθι
Ο ηγέτης του σιιτικού, υποστηριζόμενου από το Ιράν κινήματος των Χούθι της Υεμένης, Άμπντελ Μάλεκ αλ Χούθι, προειδοποίησε την Πέμπτη ότι η οργάνωσή του θα αρχίσει να εκτοξεύει πυραύλους κατά αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην περίπτωση που η Ουάσινγκτον αναμιχθεί περισσότερο στις υποθέσεις της οργάνωσης του ή στοχοθετήσει την Υεμένη.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Εν τω μεταξύ, φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα στέλνει η Ελλάδα, όπως έκανε γνωστό την Πέμπτη ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας.
Συγκεκριμένα, η χώρα μας θα συμμετάσχει με μια φρεγάτα στη διεθνή task force για την ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα.
Απόκρυψη θέσης
Τέσσερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων MSC στην Ερυθρά Θάλασσα είχαν απενεργοποιήσει τους αναμεταδότες τους από τις 17 Δεκεμβρίου, πιθανότατα για να αποφύγουν τον εντοπισμό από τους Χούθι.
Τρία πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) έχουν επίσης προσαρμόσει τα δρομολόγιά τους για να αποφύγουν να περάσουν από την Υεμένη, σύμφωνα με τα δεδομένα παρακολούθησης πλοίων της Kpler και της LSEG Eikon.
Τα πλοία προσπαθούν να αποκρύψουν τις θέσεις τους, ως προληπτικό μέτρο ασφαλείας κατά την είσοδο στην ακτογραμμή της Υεμένης, δήλωσε ο Ιωάννης Παπαδημητρίου, ανώτερος αναλυτής εμπορευματικών μεταφορών της Vortexa.
Τα περισσότερα πλοία θα απενεργοποιήσουν τους AIS (αναμεταδότες) τους σε κάποιο σημείο σε αυτά τα ύδατα.
Η ανάλυση της εταιρείας ναυτιλιακής AI Windward έδειξε ότι ο αριθμός των πλοίων που αποκρύπτουν την θέση τους γύρω από την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Σαουδικής Αραβίας στην Ερυθρά Θάλασσα, αυξήθηκε σε 81 τον Νοέμβριο από 74 τον Οκτώβριο.
Η απενεργοποίηση του αναμεταδότη καθιστά οριακά πιο δύσκολο τον εντοπισμό ενός πλοίου, αλλά μπορεί επίσης να παρεμποδίσει την ικανότητα του στρατού να παρέχει υποστήριξη.
