Αλλάζει o χάρτης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, η οποία μετατρέπεται σε διεθνή εκπαιδευτικό κόμβο με το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο».
Δίνεται η δυνατότητα σε κορυφαία ξένα ιδρύματα να λειτουργήσουν με παραρτήματα στην Ελλάδα, στο πλαίσιο των διακρατικών συμφωνιών, ενώ αναβαθμίζονται τα δημόσια πανεπιστήμια με αυξημένη χρηματοδότηση και στροφή στη διεθνοποίηση.
Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αναλύουν το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και δίνουν όλες τις λεπτομέρειες με βάση το σχετικό ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Παιδείας.
Όπως επεσήμανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τα προγράμματα σπουδών για τα μη κρατικά, μη κερδoσκοπικά πανεπιστήμια θα εγκρίνονται με βάση αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια, ενώ οι εγκαταστάσεις τους θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «το νομοσχέδιο δίνει την προοπτική ο τόπος μας να γίνει κέντρο προσέλκυσης φοιτητών από το εξωτερικό, αλλά και να μείνουν στην πατρίδα πολλοί από τους 40.000 νέους που επιλέγουν να φύγουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού».
Για να προσθέσει, ωστόσο, ότι «προτεραιότητά μας είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο με πρόσθετη χρηματοδότηση, που θα μπορεί να διευρύνει τις συνεργασίες με κορυφαία διεθνή ιδρύματα».
Σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, η λειτουργία των μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων θα ξεκινήσει από το μεθεπόμενο ακαδημαϊκό έτος, 2025-2026, και σε κάθε περίπτωση έως το τέλος αυτής της τρέχουσας κυβερνητικής περιόδου.
Αναφορικά με τις προϋποθέσεις αδειοδότησης, θα απαιτείται η πρόβλεψη για δημιουργία τουλάχιστον τριών σχολών, ώστε να εξετάζεται ο φάκελός τους. Τα κριτήρια ίδρυσης θα είναι τα πιο αυστηρά σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς έχει μελετηθεί τι ισχύει σε κάθε χώρα και έχει επιλεγεί η πιο αυστηρή εκδοχή του πακέτου των κριτηρίων. Ο ελάχιστος αριθμός των καθηγητών θα είναι 30 και θα πρέπει να διαθέτουν διδακτορικό, ενώ την ευθύνη εξέτασης των φακέλων τόσο στην κτιριακή υποδομή όσο και στο πρόγραμμα σπουδών αλλά και στην επάρκεια των καθηγητών θα έχει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Αναγνωρισμένο από τη χώρα που προέρχεται το παράρτημα του ξένου πανεπιστημίου στην Ελλάδα
Ειδικότερα, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, το παράρτημα του ξένου πανεπιστημίου στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι αναγνωρισμένο στη χώρα από την οποία προέρχεται, πιστοποιημένο από την αντίστοιχη της ΕΘΑΑΕ διαπιστευμένη Αρχή για την παροχή προγραμμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και τη χορήγηση τίτλων σπουδών.
Τα επιμέρους προγράμματα σπουδών που οδηγούν στην απονομή τίτλων σπουδών θα πρέπει επίσης να έχουν πιστοποιηθεί από τη διαπιστευμένη Αρχή του κράτους προέλευσης.
Οι τίτλοι σπουδών που θα εκδίδονται στην Ελλάδα θα είναι ίδιοι με τους τίτλους σπουδών που θα είχαν χορηγηθεί εάν η εκπαίδευση των φοιτητών είχε πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο κράτος προέλευσης του πανεπιστημίου και θα προσδίδουν τα ίδια ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα με αυτά που ισχύουν στο κράτος προέλευσης.
Τα μέλη του διδακτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού του θα έχουν διδακτορικό τίτλο, ενώ το ειδικό διδακτικό προσωπικό του δεν μπορεί να ξεπερνά σε ποσοστό το 20% του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του. Σε περίπτωση ανάκλησης για οποιονδήποτε λόγο της άδειας του παραρτήματος, το μητρικό ίδρυμα θα είναι από κοινού υπεύθυνο με το παράρτημά του για την ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών του τελευταίου και την απονομή σε αυτών τίτλων σπουδών.
Θα πρέπει να διαθέτει άδεια εκπαιδευτηρίου, σύμφωνα με τον Κτιριοδομικό Κανονισμό που ισχύει σήμερα, οι δε κτιριακές υποδομές του θα πρέπει να είναι αυτοτελείς, να διαθέτει βιβλιοθήκη, χώρους εργαστηρίων, αίθουσες πολυμέσων, επαρκή υλικοτεχνικό εξοπλισμό κ.ο.κ. Επίσης, οικονομική αξιοπιστία και ευρωστία, η οποία θα προκύπτει και από πενταετή οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας, την οποία θα βεβαιώνει αξιόπιστη ελεγκτική-συμβουλευτική εταιρεία. Τέλος, θα προσκομίζει εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης αξιόχρεης τράπεζας, ύψους 500.000 ευρώ, για κάθε σχολή και θα πληρώνει παράβολο ύψους 500.000 ευρώ για τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας και εγκατάστασης.
Τα δημόσια ΑΕΙ
Η δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση απαλλάσσεται από τη γραφειοκρατία. Το πανεπιστήμιο διευκολύνεται να ιδρύει νέα τμήματα και να δημιουργεί μηχανισμούς χρηματοδότησης καινοτόμων ιδεών. Περισσότερα από 60 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα κατευθυνθούν στην περαιτέρω ενίσχυση της διεθνοποίησης των πανεπιστημίων.
Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα των δημόσιων πανεπιστημίων να συνάπτουν συμφωνίες δικαιόχρησης (franchise), επικύρωσης (validation) και πιστοποίησης (accreditation) με αναγνωρισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και η δημιουργία και χρηματοδότηση κοινών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ και την αναβάθμιση των δημόσιων πανεπιστημίων, που προωθείται για ψήφιση στις αρχές του νέου έτους, η χώρα μας θα μπορεί να γίνει πόλος έλξης για χιλιάδες φοιτητές που μπορούν να εγγραφούν στα αγγλόφωνα ή ελληνόγλωσσα προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά προγράμματα.
Επίσης, θα καλύψει και τη διαρκώς αυξανόμενη υψηλή εγχώρια ζήτηση για πανεπιστημιακές σπουδές, καθώς σήμερα το έλλειμμα στην αγορά της ανώτατης εκπαίδευσης καλύπτεται σε μεγάλο ποσοστό από τα πανεπιστήμια του εξωτερικού ή τα κολέγια. Ειδικότερα, σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, φοιτούν περίπου 40.000 Έλληνες.
Μάλιστα, είναι εντυπωσιακό ότι η Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων έχει περισσότερους σε απόλυτο αριθμό και ως ποσοστό του πληθυσμού φοιτητές στο εξωτερικό από την Ισπανία (35.348) των 46 εκατ. κατοίκων, το Ηνωμένο Βασίλειο (33.109) των 66 εκατ. κατοίκων, την Αυστρία (17.501) των 9 εκατ. κατοίκων και την Πορτογαλία (12.951) των 10 εκατ. κατοίκων.
