Αναστάτωση έχει προκαλέσει στην κοινή γνώμη η προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη «νόσο Χ» με το δραματικό σενάριο για νέα πανδημία, την ώρα που δεν έχει εξαφανιστεί ολοκληρωτικά ο κοροναϊός.
Μάλιστα, μεγαλύτερο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι σύμφωνα με ειδικούς, όπως ο Νίκος Τζανάκης και ο Γκίκας Μαγιορκίνης που μίλησαν στο ygeiamou.gr, υπάρχουν τέσσερις λόγοι που μπορεί να «στρώσουν το έδαφος» σε μια νέα πανδημία.
Αν και η «νόσος Χ» είναι ένα υποθετικό σενάριο, εντούτοις όπως εξηγεί ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης, βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και δεν είναι μόνο στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας αλλά αναμένεται. Αυτό που ακόμα δεν γνωρίζει η επιστημονική κοινότητα είναι το πότε θα ξεσπάσει.
Η νέα απειλή είναι μια προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) «για τη δημιουργία μιας νέας πανδημίας που δεν έχει προσβάλλει ακόμη τον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει τα ίδια με τον κοροναϊό και χειρότερα» αναφέρει ο Νίκος Τζανάκης.
Όπως εξηγεί «παρατηρούμε ότι ορισμένοι ιοί, ιδιαίτερα στελέχη της γρίπης που δεν μόλυναν θηλαστικά αλλά μόνο πτηνά, περνούν πλέον στα κατώτερα θηλαστικά, ανοίγοντας τον δρόμο για να μολυνθεί εκτεταμένα ο άνθρωπος». Σε ένα τέτοιο σενάριο, συμπληρώνει ο καθηγητής Πνευμονολογίας, ο ιός δεν θα είναι γνωστός, καθώς θα αποτελεί προϊόν μεταλλάξεων και δεν είναι απαραίτητο ότι θα προέλθει από τη γρίπη των πτηνών αλλά ενδεχομένως και από άλλο είδος.
Από την πλευρά του, ο Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, τονίζει ότι το σενάριο για τη «νόσο Χ» επινοήθηκε από τον ΠΟΥ το 2018 για να προετοιμάσει με υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό τις παγκόσμιες υγειονομικές αρχές. «Δεν γνωρίζει κανείς εάν θα είναι πανδημία από ιό, βακτήριο ή μύκητα, ποια δηλαδή θα είναι η πηγή από την οποία θα προέλθει, αλλά μετά την πανδημία του κορωνοϊού εκτιμήθηκε ότι η θνησιμότητά της άγνωστης νόσου θα είναι 70% μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή της covid», σημειώνει ο κ. Μαγιορκίνης.
Οι τέσσερις λόγοι που ευνοούν μια νέα πανδημία
Στο ερώτημα, δε, αν μια νέα πανδημία μπορεί να ξεσπάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Γκίκας Μαγιορκίνης διακρίνει τρεις συνθήκες που ευνοούν μια τέτοια εκδοχή: «Το πρώτο είναι η μεγαλύτερη κινητικότητα του πληθυσμού. Δεύτερον γίνονται πολλά ταξίδια, άρα υπάρχει μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα. Επίσης, πολύ σημαντικό ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι περισσότερο ευάλωτος σε σχέση με παλαιότερα, καθώς το ποσοστό του γηρασμένου πληθυσμού αυξάνεται».
Ο Νίκος Τζανάκης προσθέτει στη συζήτηση αυτή έναν τέταρτο παράγοντα που είναι το γεγονός ότι λιγοστεύουν τα οικονομικά μέσα για συστήματα ασφαλείας και θωράκιση της Δημόσιας Υγείας. «Οι μαζικές μετακινήσεις από τη μία άκρη του κόσμου στην άλλη είναι ικανές αστραπιαία να προκαλέσουν μια πανδημία», αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας και προσθέτει ως επιβαρυντικό παράγοντα τις ανισότητες στην προστασία της Δημόσιας Υγείας και τα λιγοστά μέτρα σε τρίτες χώρες του κόσμου.
