Σε νέες μειώσεις στις τιμές του ρεύματος που πληρώνουν οι καταναλωτές οδηγεί η «βουτιά» του φυσικού αερίου στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας διετίας, ταυτόχρονα με την εγχώρια αύξηση της παραγωγής φτηνής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η εξέλιξη αυτή, στο βαθμό που πράγματι θα έχει ουσιαστική επίπτωση στο κόστος παραγωγής ενέργειας των μονάδων φυσικού αερίου, θα διευκολύνει και την προαναγγελθείσα απόσυρση των μέτρων στήριξης σταδιακά μέχρι το τέλος του έτους, όπως επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα, οι οικιακοί καταναλωτές στην Ελλάδα πληρώνουν -ανάλογα με την εταιρεία από 11 έως και 14 λεπτά κάθε κιλοβατώρα, ήτοι ένα μηνιαίο κόστος λογαριασμού ρεύματος μεταξύ 42 και 52 ευρώ, ανάλογα με το πάγιο και το πρόγραμμα.
Η τιμή αυτή συγκαταλέγεται στις χαμηλότερες πανευρωπαϊκά, λόγω των μειώσεων στις οποίες προχώρησαν οι πάροχοι και της επιδότησης στη λιανική. Και επειδή φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα συνδέονται στενά, λόγω της αυξημένης εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής από το συγκεκριμένο καύσιμο (άνω του 40%), ήδη η χονδρική τιμή του ρεύματος υποχωρεί πλέον κάτω από τα 100 ευρώ με τάσεις περαιτέρω μείωσης, που συνακόλουθα τους επόμενους μήνες θα μειώσει περαιτέρω τις λιανικές τιμές αλλά και τα ποσά των επιδοτήσεων.
Διατηρείται η κάλυψη
Προς το παρόν, η κάλυψη μέρους του κόστους των λογαριασμών ρεύματος που εφαρμόζει η Ελλάδα (1,5 λεπτά ανά κιλοβατώρα στα οικιακά τιμολόγια για τον Μάιο και Ιούνιο) θα διατηρηθεί -προφανώς μειούμενη- τουλάχιστον με ορίζοντα το τέλος Σεπτεμβρίου, όπως έχει νομοθετήσει η απελθούσα κυβέρνηση, και εναπόκειται στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα να κρίνει αν, πότε και σε ποιο βαθμό θα περιορίσει ή θα καταργήσει τα μέτρα στήριξης (αναστολή ρήτρας αναπροσαρμογής, μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών, μετακίνηση καταναλωτών μεταξύ παρόχων χωρίς κόστος, ανακοίνωση των τιμοκαταλόγων του επόμενου μήνες 10 μέρες νωρίτερα κ.λπ.), ανάλογα με τις εξελίξεις στην ενεργειακή αγορά. Πάντως, η συνεχιζόμενη πτώση στις διεθνείς τιμές του αερίου με τον υψηλότερο ρυθμό από το 2007 καλλιεργεί προσδοκίες ότι το τέλος της ενεργειακής κρίσης είναι κοντά, παρά το γεγονός ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν κάτι έχει ανατραπεί, αυτό είναι οι ισορροπίες προμήθειας φυσικού αερίου σε βάρος της Ρωσίας και υπέρ εναλλακτικών πηγών, όπως το Αζερμπαϊτζάν, οι ΗΠΑ κ.ά.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι οι τιμές των συμβολαίων του φυσικού αερίου στην Ευρώπη (ολλανδικό TTF) βυθίζονται στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάιο του 2021, υποχωρώντας κάτω από τα 25 ευρώ η μεγαβατώρα έπειτα από 8 συνεχείς εβδομάδες πτώσης, όταν πέρυσι ήταν μια ανάσα από τα 350 ευρώ! Επί της ουσίας, μιλάμε για μια «βουτιά» που φέρνει το φυσικό αέριο έως και 80%-90% χαμηλότερα από τις υψηλότερες τιμές του, ενώ ειδικά για την περίοδο του καλοκαιριού, πολλοί traders δεν αποκλείουν να δούμε και αρνητικές τιμές στην αγορά φυσικού αερίου για κάποιο διάστημα.
Η πολιτική ενεργειακής απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, σε συνδυασμό με το άνοιγμα της ΕΕ σε νέες πηγές προμήθειας κυρίως μέσω εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου, έχει και μια επιπλέον θετική επίπτωση: Οι αποθήκες της Ευρώπης έχουν πλέον γεμίσει με ποσότητες ικανές να υποστηρίξουν νέες μελλοντικές αναταράξεις, ενώ οι συνθήκες χαμηλών τιμών που διαμορφώνονται διευκολύνουν τον στόχο δημιουργίας αποθεμάτων άνω των 100 δισ. κυβικών μέτρων μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την εταιρεία Energy Aspects Ltd. Ενδεικτικά, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI+), το ποσοστό πληρότητας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου ξεπερνά σήμερα το 66%, περίπου 25 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.
Το ποσοστό αποθηκευμένου φυσικού αερίου είναι το μεγαλύτερο για αυτή την εποχή του έτους εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία και αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Όλο και λιγότερη ενέργεια καταναλώνουν οι Έλληνες
Μεγάλη μείωση τόσο στην κατανάλωση ενέργειας όσο και φυσικού αερίου κατέγραψε η χώρα μας το πρώτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με πέρυσι, τάση η οποία δείχνει να συνεχίζεται και στο δίμηνο Απριλίου-Μαΐου, ειδικά για το φυσικό αέριο. Από τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου της ΔΕΗ, που αποτελεί και τον μεγαλύτερο πάροχο ενέργειας με μερίδιο 60,9%, προκύπτει ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 11% σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2022, ως αποτέλεσμα τόσο των περικοπών που έκαναν οι καταναλωτές, σε συνδυασμό με τα κίνητρα μείωσης λόγω της ενεργειακής κρίσης, όσο και των ηπιότερων καιρικών συνθηκών της χειμερινής περιόδου.
Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, η Ελλάδα αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στη μείωση της κατανάλωσης σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που επικαλείται η «The Green Tank», η ζήτηση μειώθηκε κατά 34% σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2022, μια επίδοση που είναι υπερδιπλάσια του μέσου όρου των 27 κρατών-μελών της ΕΕ (-13,4%). Σε βάθος τετραμήνου, η μείωση της ζήτησης αερίου συνεχίστηκε, καθώς η κατανάλωση για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2023 μειώθηκε κατά 26%, από τις 21,95 τεραβατώρες στις 16,27 τεραβατώρες, αισθητά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας.
Η μεγαλύτερη μείωση το 2023 σε σύγκριση με το 2022 προέρχεται από τη χρήση του φυσικού αερίου στον ηλεκτρισμό (-4,2 TWh), ακολουθούν τα δίκτυα διανομής με μείωση 1,5 ΤWh, ενώ σχεδόν αμελητέα είναι η μείωση στη βιομηχανία (-0,001 ΤWh). Σχετικά με τις φυσικές ροές αερίου από τις τέσσερις «πύλες» εισόδου της χώρας τον Απρίλιο του 2023, η ανάλυση δείχνει πως οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία για εγχώρια κατανάλωση ήταν 0,77 TWh, μειωμένες κατά 32% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 και έχοντας μερίδιο μόλις 2% στις εισαγωγές.
Αντίθετα, πολύ μεγάλη ήταν η αύξηση που καταγράφηκε τον Απρίλιο του 2023 στις εισαγωγές υγροποιημένου αερίου (LNG) μέσω της Ρεβυθούσας σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (+173,8%!).
