Πώς ένα 21χρονο κατώτερο μέλος εφεδρικής δύναμης φέρεται να κατόρθωσε να αποκτήσει πρόσβαση σε άκρως απόρρητα έγγραφα των ΗΠΑ;
Η πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο συνηθισμένη απ’ ό,τι φαίνεται, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC.
Ο Τζακ Τεϊσέιρα, ο οποίος εμφανίστηκε στο δικαστήριο την Παρασκευή, απασχολείτο ως τεχνικός συστημάτων μεταφορών στον κυβερνοχώρο, στην Εθνική Φρουρά της Αεροπορίας των ΗΠΑ.
Ο ιστότοπος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ περιγράφει τις ελάχιστες απαιτήσεις γι’ αυτή τη θέση εργασίας. Αυτές, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: απολυτήριο λυκείου, γνώση βασικών ηλεκτρονικών και δικτυακών αρχών, κανονική χρωματική όραση, κατοχή άδειας οδήγησης για χειρισμό κυβερνητικών μηχανοκίνητων οχημάτων, εμπειρία στην εγκατάσταση υποδομής δικτύου φωνής, δεδομένων και βίντεο, συμπλήρωση 7,5 εβδομάδων βασικής στρατιωτικής εκπαίδευσης. Οι υποψήφιοι πρέπει να είναι μεταξύ 17 και 39 ετών.
Οι ειδικοί λένε στο BBC ότι αυτή η διαδικασία ελέγχου είναι αρκετά ολοκληρωμένη. Περιλαμβάνει την εξέταση του μορφωτικού υπόβαθρου, του οικονομικού ιστορικού και των σχέσεων του υποψηφίου, ενώ θα περιλαμβάνει και συνεντεύξεις με άτομα του περιβάλλοντός του.
Και η πρόσβαση σε υψηλά διαβαθμισμένες πληροφορίες, ακόμα και στα 21 σου, δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο.
«Είναι αρκετά συνηθισμένο για άτομα της ηλικίας του να έχουν πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες», λέει στο BBC η Αλεξάντρια Σέιμουρ, συνεργάτις στο Πρόγραμμα Τεχνολογίας και Εθνικής Ασφάλειας της δεξαμενής σκέψης Center for a New American Security.
Περίπου τα μισά από τα εν ενεργεία μέλη του αμερικανικού στρατού είναι ηλικίας 25 ετών ή νεότερα, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Αμυνας.
Κι ενώ οι ακριβείς λεπτομέρειες της δουλειάς του Τεϊσέιρα εξακολουθούν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας, η Σέιμουρ λέει ότι είναι πιθανό η θέση του να απαιτούσε πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών.
«Συχνά οι υπαξιωματικοί στο δικό του επίπεδο λειτουργούν ως υποστηρικτική ομάδα σε ανώτερους αξιωματικούς. Ετσι, ενδεχομένως ήταν “ανάγκη να γνωρίζει” εφόσον έκανε προπαρασκευαστική δουλειά για κάποιον ανώτερο ή συνέτασσε ενημερωτικές αναφορές», λέει η ίδια στο BBC.
Οι αλλαγές μετά την 11η Σεπτεμβρίου και οι διαρροές
Ο Νταν Λόμας, λέκτορας Πληροφοριών και Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Brunel, λέει ότι χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ έχουν παρόμοιο επίπεδο πρόσβασης.
«Είναι μέρος της προσπάθειας να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν οι αναλυτές», λέει στο BBC. «Και αυτό σημαίνει ότι δυνητικά παρέχεται πρόσβαση σε πληροφορίες που υπόκεινται σε διαρροή».
Η πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες ξεκίνησε τα χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, λέει ο Νταν Λόμας, όταν μία από τις βασικές αδυναμίες που εντοπίστηκαν από τις κυβερνητικές έρευνες ήταν η αποτυχία ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κυβερνητικών υπηρεσιών των ΗΠΑ».
Συνελήφθη ο εθνοφρουρός Τζακ Τεϊσέιρα για τη διαρροή απόρρητων εγγράφων του Πενταγώνου
Δεν είναι σαφές πώς ακριβώς ο Τεϊσέιρα φέρεται να κατόρθωσε να αποσπάσει τα απόρρητα έγγραφα και να τα βγάλει κρυφά από τη στρατιωτική βάση, είτε ηλεκτρονικά είτε εκτυπωμένα. Ωστόσο, ο Νταν Λόμας σημειώνει ότι προηγούμενες παραβιάσεις ασφαλείας –όπως οι διαρροές από τον Εντουαρντ Σνόουντεν και την Τσέλσι Μάνινγκ– έχουν δείξει ότι οι οδηγίες ασφαλείας δεν ακολουθούνται πάντα αυστηρά.
Ο Μαρκ Ζάιντ, νομικός εξειδικευμένος σε θέματα εθνικής ασφάλειας, είπε στο BBC ότι η θέση του Τεϊσέιρα θα του έδινε πρόσβαση στο Joint Worldwide Intelligence Communications System (JWICS), το οποίο περιέγραψε ως «βιβλιοθήκη πληροφοριών» σχετικά με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Στο μεταξύ, υπάρχει ένα αρχείο καταγραφής τουλάχιστον ορισμένων πρόσβασεων του Τεϊσέιρα σε απόρρητα συστήματα, σύμφωνα με την ποινική καταγγελία, η οποία δείχνει ότι ο φερόμενος ως δράστης αναζήτησε τη λέξη «διαρροή» περίπου την περασμένη εβδομάδα, οπότε και τα έγγραφα τράβηξαν για πρώτη φορά την προσοχή κοινού και δημοσιογράφων.
Τα κενά του συστήματος
Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Οστιν, ανακοίνωσε την αναθεώρηση της πρόσβασης των μυστικών υπηρεσιών την Πέμπτη. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, είπε ότι «κάθε μέλος της αμερικανικής υπηρεσίας, πολιτικός του υπουργείου Αμυνας και συνεργάτης με πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες έχει την επίσημη νομική και ηθική υποχρέωση να τις προστατεύει και να αναφέρει οποιαδήποτε ύποπτη δραστηριότητα ή συμπεριφορά».
Ωστόσο, ο Νταν Λόμας λέει στο BBC ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ ενδέχεται να εισέλθουν σε μια «δύσκολη περίοδο» και ότι οι νέοι περιορισμοί θα περιορίσουν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών.
Ο Κερτ Βόλκερ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, λέει ότι οι Αμερικανοί πολιτικοί θα εξακολουθούν να θέλουν πληροφορίες.
«Πρέπει να διανέμεις τις πληροφορίες, αλλά πρέπει να το κάνεις με έξυπνο τρόπο», είπε στο BBC. «Πρέπει να βρεις πιο έξυπνους τρόπους από το να είναι οι πληροφορίες μόνιμα διαθέσιμες σε όλους».
Οπως και να ’χει, πάντως, λέει η Σέιμουρ, το σύστημα πληροφοριών βασίζεται στους ανθρώπους που χειρίζονται τα δεδομένα.
«Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς εκπαιδεύουμε τα άτομα για το πώς να χειρίζονται απόρρητες πληροφορίες», λέει στο BBC. «Αποκαλύπτει κενά στο σύστημα».
Ενορκη κατάθεση πράκτορα του FBI ανέφερε ότι ο Τεϊσέιρα θα είχε «υπογράψει ισόβια δεσμευτική συμφωνία μη αποκάλυψης» για να αναλάβει τον ρόλο του και ότι θα είχε συνειδητοποιήσει ότι η δημοσιοποίηση απόρρητων πληροφοριών θα μπορούσε να τον οδηγήσει σε ποινικές διώξεις – όπως αυτές που τώρα αντιμετωπίζει.
Οι αποκαλύψεις
Υπενθυμίζεται ότι τα διαβαθμισμένα έγγραφα, ορισμένα εκ των οποίων κυκλοφόρησαν στη συνέχεια στο Twitter και το Telegram μεταξύ άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αποκαλύπτουν κυρίως τις ανησυχίες των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών όσον αφορά την βιωσιμότητα μιας ουκρανικής αντεπίθεσης κατά των ρωσικών δυνάμεων.
Επίσης υποδεικνύουν ότι η Ουάσιγκτον συλλέγει πληροφορίες για τους πιο στενούς της συμμάχους, κυρίως το Ισραήλ και τη Νότια Κορέα.
Σύμφωνα με την Washington Post, αυτά δείχνουν επίσης ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν την υπερπτήση ευαίσθητου εξοπλισμού από άλλα τέσσερα κινεζικά κατασκοπευτικά μπαλόνια πέραν αυτού που εντοπίστηκε τον Φεβρουάριο και καταρρίφθηκε από τον αμερικανικό στρατό.
Το ένα από αυτά τα κατασκοπευτικά αερόστατα πέταξε κυρίως πάνω από ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο που έκανε ελιγμούς με την αερομεταφερόμενη ομάδα του στον Ειρηνικό ωκεανό, σύμφωνα με την εφημερίδα.
Η ομάδα του στο Discord, στην οποία ο Τεϊσέιρα είχε ρόλο αρχηγού με το ψευδώνυμο «OG», δημιουργήθηκε το 2020 γύρω από ένα αμοιβαίο πάθος για τα πυροβόλα όπλα, τα video games και τη θρησκεία, σύμφωνα με τους New York Times και την Washington Post.
Ο «OG» είχε ζητήσει από τα άλλα μέλη της ομάδας στο Discord να μη διαδώσουν τα έγγραφα, βεβαιώνοντας ότι δεν είχε την πρόθεση να γίνει μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα την Washington Post.
Ηταν επικριτικός απέναντι στο κράτος –καταγγέλλοντας «την κατάχρηση εξουσίας» από αυτό–, στις δυνάμεις της τάξης και στην κοινότητα των πληροφοριών.
Σύμφωνα με τη δήλωση πράκτορα του FBI, ο Τεϊσέιρα άρχισε τον Δεκέμβριο να δημοσιεύει διαβαθμισμένες πληροφορίες. Αρχικά, αποσπάσματα από παραγράφους εγγράφων και, στη συνέχεια, φωτογραφίες των ίδιων των εγγράφων.
Βαρύ κατηγορητήριο
Χθες, Παρασκευή, πάντως, ομοσπονδιακό δικαστήριο απήγγειλε κατηγορίες στον νεαρό στρατιωτικό Τζακ Τεϊσέιρα.
Το μέλος της Αεροπορικής Εθνοφρουράς της Μασαχουσέτης κατηγορείται για «μη εξουσιοδοτημένη διατήρηση και μετάδοση πληροφοριών που σχετίζονται με την εθνική άμυνα« και «μη εξουσιοδοτημένη αφαίρεση και διατήρηση διαβαθμισμένων εγγράφων ή υλικού», σύμφωνα με δικαστικό έγγραφο.
Για τις δύο αυτές κατηγορίες μπορούν να του επιβληθούν ποινές κάθειρξης 10 ετών και 5 ετών αντίστοιχα. Ο υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Μέρικ Γκάρλαντ δεσμεύτηκε να ζητήσει να επιβληθούν «πολύ βαριές ποινές».
Ο νεαρός άνδρας προφυλακίστηκε εν αναμονή νέας ακροαματικής διαδικασίας που προβλέπεται για την Τετάρτη.
Την επομένη της σύλληψής του, όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα σε αυτόν τον νεαρό στρατιωτικό, ο οποίος επωφελήθηκε της θέσης του για να μεταδώσει σε ιδιωτική ομάδα στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Discord εμπιστευτικά και ευαίσθητα έγγραφα για τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία.
Από την Πέμπτη, οι φωτογραφίες που ελήφθησαν από αέρος από την σύλληψή του στο Ντάιτον, μια μικρή αγροτική πόλη της Μασαχουσέτης, ή η φωτογραφία του με στολή έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
