Ο Ιλμπέρ Ορταϊλί ανέφερε πως το ιστορικό μνημείο πρέπει να κλείσει, καθώς κινδυνεύει με κατάρρευση εξαιτίας του υπερβολικά μεγάλου αριθμού επισκεπτών, σε συνδυασμό με τις φθορές που έχει η Αγία Σοφία.
«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Τι θα συμβεί αν δεν κλείσει; Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει, θα καταρρεύσει», είπε χαρακτηριστικά.
Προ δύο εβδομάδων, σε άρθρο του στην εφημερίδα «Hurriyet», είχε εκφράσει ξανά την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί στο μνημείο από τη μετατροπή του σε τέμενος. Τόνιζε πως η Αγία Σοφία πρέπει να κλείσει για ορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να γίνουν εργασίες αποκατάστασης.
«Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που αφορά το ίδιο το κτίριο», είπε χαρακτηριστικά.
Κατά τον καθηγητή ακόμα και ο αριθμός των 20-30 χιλιάδων ανθρώπων ετησίως, από επιστήμονες, ιστορικούς, αρχαιολόγους, εκπρόσωπους της μουσουλμανικής θρησκείας, πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.
Δεν θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα
Ο καθηγητής είναι επικριτικός και για παρεμβάσεις που αφορούν στη λειτουργία του μνημείου ως τεμένους, σημειώνοντας:
«Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγία Σοφία. Χώροι που διανέμουν νερό, όπως μεγάλα σιντριβάνια, δεν μπορούν να υφίστανται. Το νερό που καταναλώνεται και διαρρέει από την κλασική οθωμανική κρήνη και τις σημερινές τουαλέτες δεν είναι το ίδιο. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1.500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτίριο;»
Σύμφωνα με τον υπουργό Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, η Αγία Σοφία έχει δεχθεί 21.000.000 επισκέπτες από τότε που μετατράπηκε σε τέμενος, πριν από τρία χρόνια.
Οι προγραμματισμένες εργασίες στην Αγία Σοφία
Πριν από δύο μήνες, ο Τούρκος υπουργός προανήγγειλε έργα ενίσχυσης της στατικότητας της Αγίας Σοφίας, στο πλαίσιο της αποκατάστασης σημαντικών ιστορικών μνημείων της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με το εγκεκριμένο από την αρμόδια επιτροπή σχέδιο αποκατάστασης, πρώτα θα γίνει καθαρισμός του τσιμεντοκονιάματος, θα αφαιρεθούν οι γερασμένες μολύβδινες επιφάνειες στους θόλους και θα πραγματοποιηθούν εργασίες για την αποκατάσταση των ρωγμών και των σχισμών κάτω από τον θόλο. Στη συνέχεια, θα επισκευαστεί και θα τοποθετηθεί στη θέση του το μολύβδινο κάλυμμα. Επίσης, θα αποσυναρμολογηθεί ο πρώτος μιναρές, ο επονομαζόμενος μιναρές του Βαγιαζίτ, και, αφού ολοκληρωθούν οι επισκευές, θα τοποθετηθεί ξανά στη θέση του. Στους άλλους μιναρέδες συνεχίζεται η μελέτη για τη στατική τους κατάσταση.
Ο Ιλμπέρ Ορταϊλί είναι επίτιμο μέλος της Τουρκικής Ιστορικής Εταιρείας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Διεθνούς Επιτροπής Οθωμανικών Σπουδών και μέλος της Ευρωπαϊκής Ιρανολογικής Εταιρείας και του Αυστροτουρκικού Επιστημονικού Φόρουμ, σύμβουλος του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, πρώην διευθυντής στο Μουσείο Τοπκαπί.
Πηγή: ΕΡΤ
