Η Φούσκα των Πάντων - Εικονικό Χρήμα και Πανδημία

Η Φούσκα των Πάντων - Εικονικό Χρήμα και Πανδημία

Με αφετηρία το 1970 οι επόμενες δεκαετίες δεν έχουν προηγούμενο στον τομέα της ισχυρής μεταβλητότητας των τιμών των εμπορευμάτων, της κτηματαγοράς και των μετοχών.

Στο περιβάλλον αυτό θεωρείται πλέον φυσιολογικό να ενσκήπτουν αιφνιδιαστικά (;) κρίσεις όπως του 1973, του 1987, του 2000-2001 και του 2008. Αυτά τα τέσσερα κύματα προκαλούνται στις τρείς περιπτώσεις από τραπεζικές αστοχίες και χρεωκοπίες με ταυτόχρονες πτωχεύσεις τουλάχιστον 4 χωρών κάθε φορά, προκαλώντας τρομακτικά προβλήματα. Η τελευταία μάλιστα του 2008, αποτελεί και την θρυαλλίδα για την ελληνική πτώχευση που την ακολουθεί, με συνέπεια να αναδεικνύεται στην χειρότερη από το 1929.

Μανία, Κατάρρευση και Πανικός

Συμπτωματικά το 1971 ο Αμερικανός πρόεδρος Richard Nixon αποσύρει το αμερικανικό νόμισμα από την ρήτρα του χρυσού που ισχύει από το 1944, εγκαινιάζοντας την περίοδο της έκδοσης χρήματος με εγγύηση του δημοσίου, χωρίς άλλες υποκείμενες αξίες (Fiat Money) και την φάση των εκρηκτικών ανόδων, αλλά και των καταρρεύσεων των αγορών. Όμως κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας το χαρακτηριστικό αυτό που αποτελεί βασικό στοιχείο του καπιταλισμού έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις και κυριαρχεί στο οικονομικό πεδίο, καλύπτοντας τον χρηματοοικονομικό, τον ασφαλιστικό και τον κτηματομεσιτικό κλάδο. Η σημασία του διευρύνεται συνεχώς σε βάρος όλων των υπολοίπων και σε ποσοτικούς, αλλά και σε ποιοτικούς όρους.
Στα πλαίσια αυτά αναδύεται και η παντοδυναμία των χρηματοοικονομικών μέσω μίας διαδικασίας όπου οι χρηματοοικονομικές αγορές, οι κεφαλαιαγορές, οι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι και οι χρηματοοικονομικές ομάδες ελέγχου και διαχείρισης αποκτούν πανίσχυρη επιρροή στην εκάστοτε εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική και συνεπακόλουθα στις συνέπειές της. Η διάχυση της κυριαρχίας των χρηματοοικονομικών τάσεων μεταλλάσσει την λειτουργία των οικονομικών συστημάτων τόσον σε μακροοικονομικό, όσον και σε μικροοικονομικό επίπεδο, με κυρίαρχα τρία βασικά δομικά στοιχεία.

pinakas 1

Το πρώτο επικεντρώνεται στην αναβάθμιση της σημασίας του χρηματοοικονομικού τομέα σε βάρος όλων των κλάδων παραγωγής πραγματικών αξιών. Το δεύτερο εστιάζεται στην μεταφορά εσόδων από τους κλάδους της πραγματικής οικονομίας προς τον χρηματοοικονομικό τομέα, ενώ το τρίτο αφορά την διεύρυνση του χάσματος της ανισότητας των εισοδημάτων σε βάρος των πολλών και βαρύνουσα επίδραση του χρηματοοικονομικού τομέα στην αποτελμάτωση μισθών και αμοιβών.

Μετεωρική Άνοδος

Από το 1970 ο χρηματοοικονομικός τομέας επιδεικνύει μία εκρηκτική άνοδο και από τα σχεδόν μηδενικά του επίπεδα στο σύνολο του ΑΕΠ των ΗΠΑ, διαμορφώνεται σε επίπεδα ανώτερα του 8% κατά το 2019, με την προσδοκία να διαμορφωθεί στο 10% στα τέλη του 2020. Αυτό σημαίνει πως 1 δολλάριο ανά 10, σχετίζεται άμεσα με την χρηματοοικονομική δραστηριότητα και σε επίπεδο εταιρικών κερδών αντιπροσωπεύει το 40% του συνόλου των κερδών όλων των επιχειρήσεων των ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα σημαντικό και επικίνδυνο μέγεθος στο οποίο πάντως δεν συμπεριλαμβάνονται έσοδα εξωτερικών αγορών τα οποία επαναπατρίζονται στις χώρες προέλευσής τους.

Ο κίνδυνος καθίσταται αμέσως αντιληπτός με την παράθεση της εξέλιξης ορισμένων βασικών μεγεθών, όπως έχουν καταγραφεί από το έγκυρο ινστιτούτο McKINSEY GLOBAL. Η αναλογία του συνολικού διεθνούς χρηματοοικονομικού ενεργητικού (world financial assets) σε συνάρτηση με το παγκόσμιο ΑΕΠ, αυξήθηκε από το 100% του 1980 σε 200% το 1993 και σε 316% το 2005. Σε απόλυτα μεγέθη από τα ταπεινά $12 τρισεκατομμύρια δολλάρια του 1980, το ενεργητικό διογκώθηκε σε $140 τρισεκατομμύρια μετά από μία εικοσιπενταετία, με κύριους συντελεστές αυτής της απίστευτα εκθετικής κλιμάκωσης, την παγκοσμιοποίηση, την εισαγωγή παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων και την μόχλευση. Μία δεκαετία και πλέον αργότερα και παρά την κρίση του 2008, τα μεγέθη παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, εκτιμώμενα σε $700 τρισεκατομμύρια (LETTER TO INVESTORS, PHOENIX CAPITAL INVESTMENT RESEARCH, August 15, 2018), αποτελώντας πηγή ασύμμετρων κινδύνων, απλώς και μόνον λόγω του μη διαχειρίσιμου όγκου τους.

pinakas 2

Οι εξελίξεις αυτές συνεχώς γιγαντώνουν την παρουσία και την σημασία του χρηματοοικονομικού τομέα στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι, όπως και την απότομη αύξηση των κερδών που διοχετεύονται προς τους ομίλους του, αποτελώντας πλέον κυρίαρχο δείκτη της εξέλιξης της χρηματοοικονομικής παντοδυναμίας. Πάντως όπως πιστοποιεί και η αιφνίδια εμφάνιση της πανδημίας το περιβάλλον αυτό εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για την οικονομία με χρονοβόρες υφέσεις και αποπληθωρισμό των χρεών.

Επέλαση του Χρηματοοικονομικού Τομέα-Αντίμετρα

Ο χρηματοοικονομικός τομέας λειτουργεί αποτελεσματικά μέσω τριών βασικών και διαφορετικών διαύλων. Ο πρώτος επικεντρώνεται στην επιβολή μεταβολών στην δομή και λειτουργία των αγορών. Ο δεύτερος εστιάζεται στην αναγκαστική μετάλλαξη της συμπεριφοράς όλων των επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στον συγκεκριμμένο τομέα, ενώ ο τρίτος στην εφαρμογή μεταβολών στην διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής.

Η αντιμετώπιση της επικίνδυνης επέλασης οφείλει να εστιασθεί στην αποκατάσταση του εύρους ελέγχου των ρυθμιστικών αρχών και στην επάνοδο της πολιτικής της αυστηρής επιτήρησης των χρηματαγορών και των κεφαλαιαγορών. Παράλληλα επιβάλλεται η περιθωριοποίηση της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής που επικαλείται ο χρηματοοικονομικός τομέας για να επιβάλλει τις απόψεις του. Επίσης απαιτείται να αναλάβουν οι επιχειρήσεις τις ευθύνες τους έναντι των μετόχων και των εργαζομένων τους, εγκαταλείποντας την τακτική του εξευμενισμού με κάθε μέσον των απαιτήσεων των αγορών. Τέλος επιβάλλεται και λόγω πανδημίας αναθεώρηση των πολιτικών διαδικασιών ώστε να περιορισθεί δραστικά η επιρροή των χρηματοοικονομικών ομίλων και των συναφών ομάδων πίεσης στις εκάστοτε κυβερνήσεις.

pinakas 3

Ο Εφιάλτης της Μόχλευσης

Η μόχλευση υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας που επέτρεψε αυτούς τους τρομακτικούς γιγαντισμούς των χρηματοοικονομικών μεγαθηρίων, δηλαδή το πόσες περισσότερες φορές δανείζονται σε σχέση με την καθαρή αξία του ενεργητικού τους. Το περιθώριο δανεισμού των αμερικανικών χρηματιστηριακών οίκων λόγου χάρη, αυξήθηκε από τα 134,6 δισεκατομμύρια δολλάρια του 2002 σε 293,2 δισεκατομμύρια το 2007 πριν από την δεινή κρίση. Για τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζικών οίκων, οι συντελεστές μόχλευσης κινήθηκαν και εξακολουθούν να κινούνται στους περισσότερους, παρά τα πλήγματα του 2008, σε επίπεδα ανώτερα του 10.
Επιπλέον επενδυτές που απολαμβάνουν το προνόμιο της μόχλευσης, δηλαδή να επενδύουν περισσότερα από όσα διαθέτουν, μέσω κυρίως τραπεζικών εγγυήσεων, τοποθετούνται σε ήδη μοχλευμένους τίτλους εταιρειών, που αξιοποιούν την μόχλευση για να πραγματοποιούν ακόμα μεγαλύτερες επενδύσεις. Όπως γίνεται αντιληπτό αυτή η μορφή διαστρωμάτωσης της μόχλευσης σε πολλά επίπεδα, είναι πρακτικά αδύνατον να ελεγχθεί και να αναδιπλωθεί σε καταστάσεις πανικού των αγορών.

pinakas 4

Οικονομική Αστάθεια και Δυσπραγία

Η υπεκμίσθωση κεφαλαίων με αντάλλαγμα το όφελος των τόκων, αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό των τραπεζών, των ασφαλιστικών φορέων, των μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών σχημάτων, αλλά και της κτηματαγοράς. Κατά το παρελθόν όμως το τραπεζικό σύστημα κατά κύριο λόγο είχε λειτουργήσει με την μορφή ενός άτυπου συνεταίρου στους παραγωγικούς κλάδους, εισφέροντας κεφάλαια με μορφή χορηγήσεων και διατηρώντας την προσδοκία της μεγιστοποίησης των κερδών και για τις δύο πλευρές.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 πάντως η νοοτροπία αυτή μεταβάλλεται και εντείνεται μετά την κατάρρευση του ανατολικού συνασπισμού και την είσοδο στην αποκαλούμενη φάση της παγκοσμιοποίησης. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα προσανατολίζεται στην χρηματοοικονομία, κατευθύνοντας κεφάλαια σε επαναγορές μετοχών, χορηγήσεις σε αμφίβολης αξίας εξαγορές και συγχωνεύσεις, στις αγορές παραγώγων και σε αγορές κινητών αξιών με πλασματικές υπεραξίες. Εμφανίζονται τεράστια κέρδη, τα οποία όμως δεν είναι απτά αλλά ομιχλώδη, κυρίως λόγω του ότι δεν αποτελούν την κεφαλαιοποίηση κάποιων πραγματικών υπεραξιών.

Μάλιστα από το 1990 το χρηματοοικονομικό σύστημα πιέζει αφόρητα το πολιτικό κατεστημένο και ειδικά στις ΗΠΑ να αποδεχθεί την θεωρία της απελευθέρωσης των αγορών από τις ρυθμιστικές αρχές και να επιτρέψει την αυτορύθμιση τους, όπως την δυνατότητα νομιμοποίησης νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων. Πάντως ο κυριώτερος υποστηρικτής αυτών των παραλογισμών, ο πρώην πρόεδρος και διοικητής της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED), Alan Greenspan, δεν απολογείται ποτέ για τα τρομακτικά πλήγματα που 2008 που επιφέρουν οι χρηματοοικονομικές καινοτομίες.

Οι Φάσεις των Κύκλων

Στο περιβάλλον αυτό παρατηρούνται μετά την Μαύρη Δευτέρα του 1987 κυκλικές εξελίξεις που χαρακτηρίζονται από 5 διακριτές φάσεις. Η πρώτη κυριαρχείται από την πιστωτική επέκταση, με βασική επίπτωση την άνοδο της αξίας σε πάγια στοιχεία του ενεργητικού και συνεπακόλουθη άνοδο τιμών. Η δεύτερη χαρακτηρίζεται από ένα κλίμα ευφορίας που προκαλεί απότομη αύξηση του όγκου των συναλλαγών στις αγορές, με οφθαλμοφανείς συνέπειες τις ανοδικές τροχιές των χρηματιστηρίων. Η τρίτη αναδεικνύει κάποιες ανησυχίες που προκαλούνται από μερικές απροσδόκητες αστοχίες των αγορών, όπως του 2019 που εξαναγκάζουν την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) σε έκτακτες ενέργειες.

Στις 8 Μαρτίου ανακοινώνει πως διακόπτει την ποσοτική σύσφιξη (Quantitative Ttghtening-QT) και διατηρεί σταθερό το ύψος του ενεργητικού της χωρίς να προσθέτει εκδόσεις ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου. Όμως στις 16 Σεπτεμβρίου μετά την αιφνιδιαστική κρίση που απειλεί με κατάρρευση τις επαναγορές επιτοκίων ημέρας (overnight-funding repos crisis), παρεμβαίνει παρέχοντας πρόσθετη ρευστότητα ύψους $120 δισεκατομμυρίων για να αποτρέψει την κατάρρευση. Στις 13 Δεκεμβρίου ανακοινώνει πρόγραμμα ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας ύψους $150 δισεκατομμυρίων για την αποτροπή της επερχόμενης ύφεσης, με την πανδημία και την εμφάνισή της μετά από ένα τρίμηνο να επιταχύνει με εκθετικό ρυθμό τις εξελίξεις.
Η τέταρτη φάση ενσκήπτει πρόωρα και με μεγάλη ταχύτητα (αυτή την φορά και λόγω της πανδημίας), με την έλλειψη εμπιστοσύνης και τον εκμηδενισμό της αξιοπιστίας να επιτείνει τις απροσδόκητες καταρρεύσεις και να πολλαπλασιάζει τις ρευστοποιήσεις. Η πέμπτη κυριαρχείται από τον πανικό με βασικό χαρακτηριστικό την αναζήτηση μετρητών με κάθε μέσον.
Ανατροπές

Σε αδρές γραμμές οι παραγωγικοί κλάδοι αγαθών και υπηρεσιών δημιουργούν αξίες που διοχετεύονται με κέρδος στις αγορές, όπου με δεδομένη την ανταγωνιστική φύση του συστήματος οι επιχειρήσεις επενδύουν σε κεφάλαια, αλλά και στην παραγωγή με σκοπό την αύξησή της, ώστε να σχηματίσουν υπεραξίες και να καρπωθούν τα κέρδη. Όμως οι τράπεζες πλέον και ειδικά οι επενδυτικές δεν δημιουργούν πλέον παραγωγικά υπεραξίες, απλώς τις αφαιρούν με διάφορα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Λόγου χάρη μία εμπορική τράπεζα χορηγεί μία πίστωση που μετατρέπεται σε ενυπόθηκο δάνειο και τιτλοποιείται επιτρέποντας μόχλευση και δημιουργία μίας πηγής σταθερής ροής εσόδων για μία εικοσιπενταετία.

pinakas 5

Από την πλευρά τους οι αποκαλούμενες επενδυτικές τράπεζες, όπως η πασίγνωστη Goldman Sachs, αποτελούν οχήματα που μέσω μόχλευσης εξαγοράζουν και διακινούν στις αγορές τίτλους του δημοσίου για σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου. Με τον τρόπο αυτό αποτελούν πλέον αναπόσπαστα τμήματα ενός μηχανισμού που περιλαμβάνει υπουργεία οικονομικών, κεντρικές τράπεζες και οργανισμούς διαχείρισης δημοσίων χρεών ανά τον κόσμο. Μία παράπλευρη συνέπεια που αφορά τα στελέχη της εστιάζεται στις περίοπτες θέσεις που καταλαμβάνουν ανά τον κόσμο όπως οι κύριοι Hank Paulson, Mario Draghi, Steve Mnuchin, Robert Rubin και πολλοί άλλοι. Μάλιστα μετά το 1998 και μετά από αφόρητες πιέσεις προς την αμερικανική κυβέρνηση αποσύρεται το όριο του 11, δηλαδή το πόσες φορές είχαν την δυνατότητα να δανείζονται από τις αγορές χρήματος με βάση την αξία του καθαρού ενεργητικού τους, επιτρέποντας πλέον την ανεξέλεγκτη μόχλευση, με πρόσχημα την βελτίωση της διαχείρισης του δημοσίου χρέους της χώρας.

Οι συντελεστές μόχλευσης που αξιοποίησαν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και τράπεζες έφθασαν ακόμα και στο 25! πριν από την κρίση του 2008, δηλαδή ο δανεισμός τους από τις διατραπεζικές αγορές χρήματος διογκώθηκε κατά 25 φορές σε σχέση με τα κεφάλαιά τους, χωρίς κανείς να αντιδράσει σε αυτό το όργιο και οι λιγοστές φωνές που προειδοποιούσαν για το μέγεθος της επερχόμενης καταστροφής περιθωριοποιήθηκαν.

Μία δεκαετία αργότερα το χρηματοοικονομικό σύστημα εξακολουθεί να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα αστάθειας εγκυμονώντας τεράστιους και απρόβλεπτους κινδύνους. Όμως δεν λαμβάνεται καμμία μέριμνα για την εφαρμογή προστατευτικών κανόνων και μέτρων, ούτε διευρύνονται οι αρμοδιότητες των ρυθμιστικών αρχών, ώστε να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι έλεγχοι, με στόχο να περιορισθούν οι επιπτώσεις των καταρρεύσεων.

Λόγου χάρη κατά την διάρκεια της κρίση του 2000-2001 οι μετοχές της κύριας αγοράς στην Νέα Υόρκη έχασαν το 40% της αξίας τους και οι μετοχές της νέας τεχνολογίας το 80%. Όμως το πάθημα δεν συγκινεί κανέναν και οι ρευστοποιήσεις κινούνται προς την κερδοσκοπία της αγοράς ακινήτων όπου έως την κατάρρευση του 2008 δημιουργείται ένας τεράστιος όγκος πιστώσεων χαμηλού κόστους με μεγάλες μοχλεύσεις και ανύπαρκτες πρακτικά ουσιαστικές εγγυήσεις, ενώ και η μετεωρική άνοδος των τιμών των μετοχών, λειτουργεί με την μορφή μοχλού διόγκωσης των πλασματικών αξιών των ακινήτων.

Όπως επιμένει η κοινή λογική, ασχέτως εάν εισακούεται ή όχι, κάθε μεγάλη άνοδος των αγορών έχει σημείο καμπής και αναστροφής της τάσης, που αναδύεται μόλις τα κεφάλαια των αγοραστών εξαντληθούν σε τοποθετήσεις, ενώ από την άλλη πλευρά οι δανειζόμενοι από το τραπεζικό σύστημα δεν έχουν δυνατότητα περαιτέρω διεύρυνσης του δανεισμού τους, ώστε να υποστηριχθεί η άνοδος των τιμών σε υψηλότερα επίπεδα. Στο σημείο αυτό η ευφορία μετατρέπεται σε πανικό με πρώτους τους δανειζόμενους να εμφανίζονται να ρευστοποιούν απελπισμένοι, ακολουθούμενοι κατά πόδας από τους υπόλοιπους επενδυτές και το αναπόφευκτο χάος, με το 2008 να επαναλαμβάνεται το 2020.

pinakas 6

Ένα από τα παράδοξα του κύκλου του 2008 και της εκρηκτικής ανόδου της αγοράς ακινήτων εστιάζεται στην άσκηση μίας άνευ προηγουμένου κερδοσκοπίας με σκοπό να αποσβεσθούν οι απώλειες της κρίσης του 2000-2001. Μερικοί διορατικοί επιδεικνύουν την ικανότητά τους αποκομίζοντας μεγάλα κέρδη, ενώ οι υπόλοιποι με πρώτες τις τράπεζες που έχουν εμπλακεί εντελώς ανόητα και χωρίς μέτρα προφύλαξης στον φαύλο κύκλο, εκλιπαρούν το αμερικανικό δημόσιο να σπεύσει για την διάσωσή τους και να μετακυλίσει το κόστος της στους ανυποψίαστους πολίτες. Από την άλλη πλευρά οι επενδυτές εμφανίζονται αποσβολωμένοι προσπαθώντας να ανακαλύψουν τι έχει συμβεί με τα κέρδη που έχουν συσσωρευθεί κατά την διάρκεια της ανοδικής τροχιάς του κύκλου.

Η σύντομη απάντηση στον γρίφο επικεντρώνεται στο γεγονός ότι στην πραγματικότητα δεν έχουν υπάρξει ποτέ, λόγω του ότι απλούστατα η υποκείμενη αξία αναφοράς τους δηλαδή τα κεφάλαια είναι εικονικά. Σε αντίθεση με το φυσικό κεφάλαιο, δηλαδή εργασία, βιομηχανικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες ή αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή, αλλά και τα χρήματα που επιτρέπουν μέσω αγορών την γενική εξέλιξη της παραγωγής και την δημιουργία υπεραξιών, στη προκείμενη περίπτωση πρόκειται για εικονικά κεφάλαια που κυκλοφορούν στις αγορές με μοναδική αξία αναφοράς την απαίτηση σε μελλοντική δημιουργία πλούτου. Εάν λόγου χάρη μία κατοικία σε συγκεκριμμένη περιοχή αυξάνει την αξία της κατά 10% μέσω αναβαθμίσεων, πρόκειται για κεφαλαιακό κέρδος, ενώ εάν το σύνολο της αγοράς ακινήτων παρουσιάσει άνοδο κατά 10% πρόκειται για πληθωριστική άνοδο.

Τα εικονικά κεφάλαια αποτελούν παραπροϊόντα της συσσώρευσης υπεραξιών σε χρηματοοικονομικά προϊόντα και ειδικά σε παράγωγα, όπου αναμένονται μελλοντικές αποδόσεις και κέρδη, με μοναδικό κριτήριο την έμμεση σύνδεσή τους με την προβλεπόμενη ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα τα εικονικά κεφάλαια αντιπροσωπεύουν συσσωρευμένες απαιτήσεις, τίτλους, εγγυήσεις, που βασίζονται σε προσδοκίες μελλοντικής παραγωγής και συγκεκριμμένα σε πιθανά έσοδα που αναμένονται από την μελλοντική παραγωγή.

Το γενικό συμπέρασμα έγκειται στο γεγονός ότι πρακτικά είναι αδύνατον να τυπωθεί αξία ή πλούτος, με το χαρτονόμισμα να αντιπροσωπεύει ουσιαστικά μία πραγματική αξία, όπως λόγου χάρη ο χρυσός. Με την έννοια αυτή δεν αποτελεί πλούτο, αλλά μία απαίτηση σε δεδηλωμένο πλούτο, πλην όμως το χρηματοοικονομικό σύστημα που έχει αγκιστρωθεί στην ποσοτική χαλάρωση (QE) και τις συνεχείς παρεμβάσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών που συντηρεί μία τεράστια φούσκα. Στο σημείο αυτό δεν θα πρέπει να αγνοηθεί η πανδημία, λόγω του ότι αν και φαινομενικά αποτελεί ένα απροσδόκητο ασύμμετρο συμβάν, στην πραγματικότητα συσχετίζεται με τα πάντα. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται να αξιοποιηθεί ως το τέλειο άλλοθι για την απίστευτη καταστροφή, στην πραγματικότητα αποτελεί μία ταπεινή θρυαλλίδα, αναλογικά όπως οι καταρρεύσεις των επενδυτικών τραπεζών BEAR STERNS και LEHMAN BROTHERS, που επιταχύνουν απότομα την καθίζηση του 2008.

pinakas 7

Η παγίδα της παγκοσμιοποίησης όπως έχει επιβληθεί από τις ΗΠΑ. Τα προβλήματα εμφανίζονται αρχικά στον ιδιωτικό τομέα και ειδικά στις παραγωγικές δραστηριότητες, όπου η μετακίνηση δραστηριοτήτων σε χώρες χαμηλού εργατικού κόστους, η μετατόπιση κεφαλαίων σε βραχυπρόθεσμες μη παραγωγικές επενδύσεις και η κυκλοφορία χρήματος χωρίς αντίκρυσμα, πιέζουν προς την μείωση του κόστους εργασίας, αφαιρούν πλούτο, μειώνουν το πραγματικό εισόδημα και δημιουργούν ανισορροπίες. Οι άμεσες συνέπειες ανακλώνται στην επιβράδυνση της ζήτησης και τον υπερκορεσμό των χρεών των ιδιωτών. Τα προβλήματα αυτά υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις σε παρεμβάσεις στην οικονομική πολιτική, στην νομισματική πολιτική και στην κοινωνική πολιτική, με μέτρα που εστιάζονται στην αύξηση της ρευστότητας με κυκλοφορία νέου χρήματος, των πιστώσεων και της δημιουργίας πλασματικού πλούτου. Με το νέο χρήμα να κινείται κυρίως σε χρηματοοικονομικές δραστηριότητες με στόχο βραχυπρόθεσμα οφέλη, δημιουργούνται αναπόφευκτα υπερτιμημένα στοιχεία ενεργητικού και τεχνητά πλούτη, που δεν υποστηρίζονται από παραγωγική δυναμική, με αποτέλεσμα τις γνωστές φούσκες. Το επόμενο στάδιο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αποπληθωριστικών πιέσεων, καταπτώσεις εγγυήσεων και σταδιακή καταστροφή του πλασματικού πλούτου, καθώς η πλειοψηφία του πληθυσμού που παραμένει αμέτοχη στις κινήσεις αυτές, υποφέρει από απώλειες εισοδημάτων. Πρόκειται για την είσοδο σε φάση ενδόρρηξης, όπου η παγίδα της ρευστότητας οδηγεί κατά κανόνα σε υπερπληθωρισμό και κατάρρευση του πληθωριστικού χρήματος (Gordon T. Long, UTL).

Μάλιστα ένα τελευταίο σύμπτωμα που αφορά τους ισχυρούς ανοδικούς σπασμούς των αγορών και ειδικά της Νέας Υόρκης, επαναφέρει μνήμες της Ελλάδας του 1990. Τότε οι προσδοκίες προκαλούν την είσοδο 180.000 νέων κωδικών στο ελληνικό χρηματιστήριο, με συνέπεια από τις 240 μονάδες του μονάδες του τέλους του 1989, να εκτιναχθεί στις 1.650 τον Ιούνιο του 1990! Τελικά τον Νοέμβριο του 1992, μετά από πολύμηνη καθοδική πορεία προσγειώνεται στις 560 μονάδες, με ανυπολόγιστες ζημίες για τους μικροεπενδυτές. Κατά τρόπο ανάλογο κατά την περίοδο της πανδημίας οι νέοι κωδικοί στις ΗΠΑ αυξάνονται κατά 1,5 εκατομμύρια και στην Ευρώπη κατά 1,3 εκατομμύρια με τον μέσο όρο των χρημάτων των μικροεπενδυτών να κινείται μεταξύ $100.000 και $200.0000. Είναι ευνόητο και για τον πλέον αδαή το τι πρόκειται να συμβεί από την στιγμή που οι πλασματικές πλέον τιμές των χρηματιστηρίων απομακρύνονται δραματικά από τα υποκείμενα και εξαιρετικά δυσμενή μεγέθη της οικονομίας. Αλλά όπως είναι γνωστό, για όλα ευθύνεται η πανδημία, οπότε δεν χρειάζεται να ανησυχεί κανείς...

googlenews

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

 
 
 

 

logo m

 

 


©2024 YSTEROGRAFONEWS - ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ


© 2014-2024 YSTEROGRAFO NEWS