Ο Τομεάρχης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Κυκλάδων, κ. Γιάννης Βρούτσης, παραχώρησε συνέντευξη στο ysterografonews.gr και απάντησε σε όλα τα επίμαχα ερωτήματα:
1. Ασχολείστε επισταμένως με το ζήτημα του Ασφαλιστικού προβλήματος. Ποια είναι τα βασικά λάθη του Νόμου Κατρούγκαλου; Διότι υπάρχουν και περιπτώσεις που ευνοεί τους χαμηλού εισοδήματος πολίτες...
Καμία αξιολόγηση, στις παραλείψεις του νόμου “Κατρούγκαλου”, δεν μπορεί να γίνει εάν προηγουμένως δεν φωτίσουμε τα μεγάλα λάθη του ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησαν σε αυτόν (Ν.4387/2016). Συγκεκριμένα:
I. Το 2010 η δεσμευτική συμφωνία με τους θεσμούς –Ν.3863/10, άρθ.11- για το ασφαλιστικό, ήταν η επίτευξη ενός μακροοικονομικού υποδείγματος με ορίζοντα το 2060, όπου η ετήσια συνταξιοδοτική δαπάνη δεν θα ξεπερνούσε τη συνταξιοδοτική δαπάνη του 2009 πλέον 2,5 μονάδες του ΑΕΠ.
Παρά τη δημοσιονομική προσαρμογή στο πρώτο μνημόνιο, ο στόχος αυτός δεν επιτεύχθηκε. Απουσίαζε η γνώση και τα εργαλεία μέτρησης του ασφαλιστικού. Εν συνεχεία το 2012, με το σύστημα ΗΛΙΟΣ, που ακτινογραφήθηκε για πρώτη φορά το ασφαλιστικό σύστημα, τα δεδομένα άλλαξαν. Έτσι το 2014, μέσα από την αναλογιστική μελέτη που έγινε από το Ageing Working Group της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την Εθνική Αναλογιστική Αρχή και κάτω από τις πιο δύσκολες δημοσιονομικές παραδοχές, ο στόχος επετεύχθη. Με εξαίρεση τις οριακές παρεμβάσεις που βάλαμε στο email “Χαρδούβελη”, ύψους 310 εκατ. ευρώ.
Δυστυχώς, για την Ελλάδα, τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, η ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά και η ανάληψη της εξουσίας από τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ “γκρέμισαν” και ακύρωσαν την υλοποίηση της επιτευχθείσας συμφωνίας.
Άλλαξαν την επιτευχθείσα εθνική συμφωνία για το ασφαλιστικό και μετέφεραν σε αυτό –για την κάλυψη του ελλείμματος- μέρος του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της χώρας, ύψους 3,5 δις ευρώ. Πρόκειται για «εθνική γκάφα», που το τίμημά της πληρώνουν άδικα οι συνταξιούχοι και εργαζόμενοι. Αυτή είναι μια αλήθεια που επιβεβαιώνει ότι οι μειώσεις που συντελέστηκαν -επί ΣΥΡΙΖΑ- είναι όχι μόνο άδικες αλλά και αχρείαστες. Όλες οι θυσίες που είχαν γίνει μέχρι τότε πήγαν χαμένες!
II. Στο νόμο “Κατρούγκαλου”, συσσωρεύονται λάθη, παραλείψεις, και γραφειοκρατία που υπονομεύουν το σύστημα και που μαθηματικά θα το οδηγήσουν σε νέο αδιέξοδο και εν συνεχεία σε αναγκαστικές αλλαγές και προσαρμογές. Ένα σπιράλ καθόδου χωρίς τέλος.
Ο Ν.4387/2016 έχει ήδη ακυρωθεί στην πράξη. Μετέτρεψε το ασφαλιστικό σε ένα άδικο και μη ανταποδοτικό σύστημα, με συντελεστές αναπλήρωσης που δεν ανταποδίδουν δίκαια τις καταβαλλόμενες εισφορές. Ένα σύστημα που αυτοϋπονομεύεται, καθώς δημιουργεί αντικίνητρα για παραμονή σε αυτό μετά το 20ο και 25ο έτος, ενώ ταυτόχρονα εξοντώνει κάθε τι δημιουργικό. Ένα σύστημα που αντιστρατεύεται την επιδιωκόμενη ανάπτυξη, με σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση.
Από την άλλη πλευρά, το επιχείρημα, ότι για ένα ποσοστό ασφαλισμένων οι καταβαλλόμενες εισφορές είναι χαμηλότερες, πάσχει σε 3 σημεία.
Το πρώτο είναι ότι στα στοιχεία που παρουσιάζει η κυβέρνηση, δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι δυο χαμηλότερες ασφαλιστικές κλάσεις –που είχαν νομοθετηθεί οριζόντια για όλους- αν ήταν συνεπείς. Γεγονός που αποδεικνύει, ότι οι εισφορές των συνεπών ασφαλισμένων με βάση το προηγούμενο σύστημα –σε ένα μεγάλο ποσοστό- ήταν μικρότερες!
Το δεύτερο σημείο είναι, ότι οι χαμηλές σημερινές εισφορές συνδέονται με χαμηλό φορολογητέο εισόδημα. Κάτι που θα ανατραπεί βίαια σε περίπτωση αύξησης του εισοδήματος και μάλιστα εξοντωτικά. Δημιουργείται δηλαδή η παγίδα της επιδίωξης μειωμένης δημιουργικότητας, κέρδους και παραγωγής, γεγονός που δίνει κίνητρα για χαμηλή ανάπτυξη και στασιμότητα.
Το τρίτο σημείο είναι, ότι στην εξίσωση εισφορών-παροχών με το νέο σύστημα, οι παροχές που αντιστοιχούν στις καταβαλλόμενες εισφορές είναι μεσοσταθμικά 20% χαμηλότερες.
Συνεπώς, άνθρακας ο θησαυρός!
2. Αντιστοίχως ποιες είναι οι προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας;
Επιβάλλεται την επόμενη κιόλας μέρα να γίνει μια γενναία επανεκκίνηση στο ασφαλιστικό. Να αποκαταστήσουμε τη χαμένη εμπιστοσύνη πολίτη - κράτους για το ασφαλιστικό της χώρα μας. Να καταργήσουμε διατάξεις που υπονομεύουν και δηλητηριάζουν το σύστημα και να το καταστήσουμε δίκαιο, πιο ανταποδοτικό, αποτελεσματικό, διαφανές και βιώσιμο. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί αδήριτη ανάγκη:
• η μείωση των εξοντωτικών ασφαλιστικών εισφορών στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας
• η κατάργηση της απαράδεκτης διάταξης για τα “μπλοκάκια” και των τεράστιων προβλημάτων που έφερε
• η περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους (tax wedge) που θα κάνει και πάλι ελκυστική τη νομιμότητα στην αγορά εργασίας προς όφελος και μόνο των εργαζομένων
• η βελτίωση της ανταποδοτικότητας του συστήματος με πιο δίκαιους και αναλογικούς συντελεστές αναπλήρωσης
• η επανεξέταση και αποκατάσταση της δικαιοσύνης σε ευαίσθητες κατηγορίες συντάξεων, όπως χηρείας, αναπηρικών, συνταξιούχων αγροτών που εργάζονται κτλ
• η επαναφορά της διαφάνειας στο ασφαλιστικό σύστημα με την επαναλειτουργία και δημοσίευση των στοιχείων του συστήματος «ΗΛΙΟΣ» σε μηναία βάση
• η αυτοματοποίηση των παροχών σύνταξης με την ολοκλήρωση του συστήματος «ΑΤΛΑΣ»
• η δημιουργία ενός σύγχρονου μηχανισμού ελέγχου και αποτροπής της παραβατικότητας στη αγορά εργασίας, βασισμένο στο σύστημα «ΑΡΤΕΜΙΣ»
• η ενθάρρυνση δημιουργίας Επαγγελματικών Ταμείων και η ενίσχυση του ρόλου της Ιδιωτικής Ασφάλισης με θεσμικά, φορολογικά κίνητρα και πάντα συμπληρωματικά στην Εθνική Κοινωνική Ασφάλιση.
3. Σημαντικό «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται αυτή την περίοδο και αφορά στις συντάξεις, είναι η κατάργηση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς». Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι θα σημάνει για τις συντάξεις η περικοπή της;
Η ανερμάτιστη πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ έφερε τις μεγαλύτερες περικοπές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας – ύψους 10 δις ευρώ – κάτι που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Θυμίζω ότι οι προσαρμογές του ασφαλιστικού ήταν 3,5 δις ευρώ (1o μνημόνιο) και 3,9 δις ευρώ (2ο μνημόνιο). Στον αντίποδα, οι μέχρι τώρα μειώσεις της κυβέρνησης είναι 3,5 δις ευρώ (μερίσματα, κύριες και επικουρικές συντάξεις, ΕΚΑΣ, χηρείας κ.α.) και επιπλέον από 5,5 δις ευρώ έως 6,5 δις ευρώ από τις συντάξεις που θα δοθούν μετά τις 12.5.2016 και μετά, με την ολοκλήρωση ενός ασφαλιστικού κύκλου, καθώς θα είναι μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 20%!
Δυστυχώς, η κυβέρνηση έχει μεθοδεύσει και έχει ήδη δεσμευτεί για την κατάργηση μέρους ή ολόκληρης της προσωπικής διαφοράς για τα 2,7 εκατ. σημερινούς συνταξιούχους.
Μάλιστα, για την προσωπική διαφορά επιβεβαιωθήκαμε πλήρως. Από την πρώτη στιγμή που -στο Ν.4387/2016- είχαμε αναδείξει ότι πρόκειται για εφεύρημα του ΣΥΡΙΖΑ με σκοπό να μειώσει περαιτέρω τις κύριες και επικουρικές συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων. Και αυτό γιατί πολύ απλά:
• δεν μπορεί να γίνει επανυπολογισμός των συντάξεων, αντίθετα με το χρονοδιάγραμμα που ορίζει ο νόμος
• δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλιστικό σύστημα, με δυο ταχύτητες συνταξιούχων -με τις τεράστιες διαφορές που υπάρχουν, πριν και μετά το νόμο “Κατρούγκαλου”. Η κατάργηση τους ήταν θέμα χρόνου.
Οι σημερινές εξελίξεις, που αφορούν το προσύμφωνο της Μάλτας –για μείωση των συντάξεων κατά 1% του ΑΕΠ, ήτοι 1,8 δις ευρώ- ισοδυναμεί με απώλεια μιας ακόμη κύριας σύνταξης μεσοσταθμικά για όλους τους συνταξιούχους, λαμβάνοντας υπόψη ότι η μηνιαία δαπάνη για συντάξεις με βάση το σύστημα «ΗΛΙΟΣ» είναι 2,3 δις ευρώ. Έτσι, αν προστεθεί στη μείωση των συντάξεων και η συμφωνημένη μείωση του αφορολογήτου (1% ΑΕΠ), τότε οι συνολικές μειώσεις στις συντάξεις θα φτάσουν ακόμη και τη 1,5 σύνταξη! Αυτό αποκαλύπτει το μέγεθος της εξαπάτησης τόσο του Πρωθυπουργού, όταν έλεγε ότι δεν θα ληφθούν ούτε ένα ευρώ μέτρα, καθώς του κ. Κατρούγκαλου που δήλωνε προκλητικά -τον Σεπτέμβριο του 2016- ότι οι συντάξεις θα αυξηθούν.
4. Στο παρελθόν επί διαπραγματεύσεων από τον Βαρουφάκη είχε υπολογιστεί ποιο ήταν τελικώς το κόστος της καθυστέρησης. Έχετε υπολογίσει τώρα η καθυστέρηση που φτάνει το ένα έτος τι κόστος θα έχει για το κράτος και κατ’ επέκταση για τους Έλληνες πολίτες;
Η αποτίμηση του κόστους της καθυστέρησης, είναι πλέον ορατή στην πραγματική οικονομία. Όλοι οι κρίσιμοι κοινωνικοί και οικονομικοί δείκτες πήραν τον κατήφορο, με τραγικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία και στους πολίτες.
Οι τράπεζες “αιμορραγούν” όλο αυτό το διάστημα της παρατεταμένης αβεβαιότητας, φθάνοντας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα καταθέσεων. Το κράτος έχει κάνει στάση πληρωμών, στερώντας ρευστότητα από την πραγματική οικονομία και επιβάλλοντας αυστηρή “δίαιτα” στον ιδιωτικό τομέα.
Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου έχουν πάρει, ήδη από τον Ιανουάριο, την “ανηφόρα”, φαινόμενο που αναμένεται να διατηρηθεί και να διογκωθεί τους επόμενους μήνες. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη των πολιτών προς την εφορία αυξήθηκαν κατά 1,6 δις ευρώ. Το τελευταίο 3μηνο του 2016 έκλεισε με ύφεση, ενώ η προβλεπόμενη ανάπτυξη 2,7% για το 2017 δεν πρόκειται να επιτευχθεί.
Στην αγορά εργασίας συντελέστηκε η μεγαλύτερη ιστορικά ανατροπή και σήμερα –για πρώτη φορά- κυριαρχούν απόλυτα οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης έναντι της πλήρους απασχόλησης, ενώ ο ρυθμός αποκλιμάκωσης της ανεργίας “φρενάρισε” και ο δείκτης της τους τελευταίους μήνες παρουσιάζει νέα αυξητική τάση.
Επιπλέον, το κόστος της καθυστέρησης του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων –σύμφωνα με το γραφείο προϋπολογισμού της βουλής- αγγίζει το 1,5 δις ευρώ, ενώ συνολικά τα δημοσιονομικά μέτρα -αν η αξιολόγηση είχε κλείσει στην ώρα της- (Φεβρουάριος 2016) θα ήταν πολύ λιγότερα.
5. Κατα καιρούς κάνετε ανακοινώσεις για την ανεργία. Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί με ρεαλιστικά μέσα βεβαίως και όχι με ευχολόγια;
Η κρίση βρήκε απροετοίμαστη και απολύτως ευάλωτη την αγορά εργασίας της χώρας, τόσο σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων, όσο και σε επίπεδο διαρθρωτικών αλλαγών. Όπως ήταν φυσικό, ο αδύναμος αυτός κρίκος της αλυσίδας ήταν και αυτός που δέχτηκε τη μεγαλύτερη πίεση. Η εκτίναξη της ανεργίας δεν ήταν ούτε συμπτωματική, ούτε τυχαία. Ήταν το αποτέλεσμα μιας κακοποιημένης, υπερ-ρυθμισμένης και γεμάτης στρεβλώσεις και εμπόδια αγοράς εργασίας, που για δεκαετίες, υποτίθεται προς όφελος των εργαζομένων, στηρίχθηκε σε σαθρά θεμέλια. Με αποτέλεσμα στις πρώτες δονήσεις της κρίσης, όλο το οικοδόμημα να καταρρεύσει.
Εάν, όμως, είχαν συντελεστεί οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές πριν την κρίση, τότε η αγορά εργασίας θα ήταν πιο ανθεκτική και η ανεργία δεν θα ξεπερνούσε το 20%. Από την άλλη πλευρά, εάν δεν γίνονταν μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας την περίοδο 2010-2014, η ανεργία θα συντηρούνταν ακόμη και σήμερα σε επίπεδα άνω του 30%.
Όμως, η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η αντιμετώπιση της ανεργίας δεν γίνεται ούτε με ευχές, ούτε με ξόρκια, αλλά ούτε και με διορισμούς στο δημόσιο. Χρειάζονται αποτελεσματικές πολιτικές που να ενδυναμώνουν το αναπτυξιακό υπόδειγμα και να αλλάξουν ριζικά το απαρχαιωμένο πλαίσιο της αγοράς εργασίας, που για δεκαετίες υπονόμευε την επιχειρηματικότητα και οδήγησε στην απώλεια χιλιάδων θέσεων απασχόλησης. Πολιτικές, που θα επαναφέρουν την εμπιστοσύνη, την αξιοπιστία και τη σταθερότητα στη χώρα.
6. Επειδή είστε γνώστης των φορολογικών ως ειδικός, πως μπορεί να ανακοπεί η φοροδιαφυγή η οποία βεβαίως είναι αποτέλεσμα τόσο των μεγάλων φορολογικών επιβαρύνσεων όσο και της ύφεσης, καθώς είναι γνωστό ότι σε τέτοιες περιόδους η φοροδιαφυγή αυξάνεται;
Η φοροδιαφυγή ήταν, είναι και παραμένει ένα μεγάλο “αγκάθι” για τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας, δημιουργώντας τεράστιες αδικίες και υπονομεύοντας τα θεμέλια όχι μόνο της εθνικής οικονομίας, αλλά και της ανάπτυξης. Πολύτιμοι πόροι χάνονται, στερώντας από τη χώρα τη δυνατότητα αξιοποίησής τους, ενώ παράλληλα χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η συνταγή της αντιμετώπισης του επαχθούς φαινομένου της φοροδιαφυγής, δεν είναι άγνωστη. Είναι καταγεγραμμένη στη διεθνή βιβλιογραφία, απλά δεν εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Ενδεικτικά απαιτείται: απλοποίηση και σταθερότητα του φορολογικού συστήματος, χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές σε άμεση και έμμεση φορολογία συνδυαστικά με αυστηροποίηση του ποινολογίου για την παραβατικότητα, διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του ΥΠ.ΟΙΚ., καθώς και καθιέρωση του πλαστικού χρήματος στις συναλλαγές των πολιτών.
7. Η απλή ανάγνωση των οικονομικών δεδομένων σε συνδυασμό με την βαθειά ύφεση στην πραγματική οικονομία δείχνει ότι η κατάσταση, παρά τις αυτονόητα αισιόδοξες κυβερνητικές εκτιμήσεις, δεν είναι αναστρέψιμη στο άμεσο μέλλον. Τι θα μπορούσε να αλλάξει την πραγματικότητα αυτή;
Δυστυχώς, οι προοπτικές για την οικονομία μας είναι δυσοίωνες. Ακόμη και αν κλείσει η αξιολόγηση –κάτι για το οποίο απαιτείται ακόμη πολλή σοβαρή δουλειά και αρκετός χρόνος- δεν διασφαλίζεται η ασφαλής και σταθερή οικονομική πρόοδο της οικονομίας μας. Σήμερα, ο πιο επίμαχος αρνητικός συντελεστής για τη χώρα, παραμένει η ίδια η κυβέρνηση. Κανείς δεν την εμπιστεύεται, εχθρεύεται την επιχειρηματικότητα, υπονομεύει τη δημιουργία επενδυτικού κλίματος και γενικότερα είναι αναξιόπιστη. Κάτι το οποίο δεν θεραπεύεται, ούτε αλλάζει. Η μόνη ρεαλιστική απάντηση για το πώς θα αλλάξει η εικόνα της χώρας, είναι η επικράτηση της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη στο τιμόνι της χώρας. Μια πολιτική αλλαγή που θα συντελεστεί μόνο με την προσφυγή στις κάλπες το συντομότερο δυνατόν.
