Με στόχο να ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στο διεθνές οικονοµικό και γεωπολιτικό στερέωµα, αναχωρεί την Κυριακή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη Νέα Υόρκη, όπου θα συµµετάσχει στη Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Το πρόγραµµα του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ περιλαµβάνει πληθώρα υψηλόβαθµων επαφών, µε σπουδαιότερη αυτή µε τον Ντόναλντ Τραµπ, που, όπως επισηµαίνει συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη, «δεν συνηθίζει να βλέπει ηγέτες µόλις δύο µήνες µετά την εκλογή τους».
Περιλαµβάνει επίσης σηµαντικά ραντεβού µε κορυφαίους Αµερικανούς επιχειρηµατίες, τραπεζίτες και διαχειριστές κεφαλαίων, στους οποίους θα παρουσιάσει το µεταρρυθµιστικό πρόγραµµα της κυβέρνησης της Νέας ∆ηµοκρατίας και θα τους καλέσει να επενδύσουν στη χώρα µας. Ο πρωθυπουργός έχει µάλιστα προσκληθεί και θα συµµετάσχει στις εκδηλώσεις δύο εκ των σηµαντικότερων αµερικανικών think tanks, του Atlantic Council και του Council on Foreign Relations.
Τη ∆ευτέρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκινά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη µε οµιλία στην ειδική σύνοδο για την κλιµατική αλλαγή. Ο πρωθυπουργός θα αναλύσει την πρόταση που ήδη έχει κατατεθεί µέσω του υπουργείου Εξωτερικών στον ΟΗΕ για τη λήψη µέτρων και τη δηµιουργία µηχανισµών για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονοµιάς, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και των προσαρµοστικών δυνατοτήτων της, καθώς και την προώθηση της έρευνας και της εκπαίδευσης. «Η Ελλάδα είναι παρούσα σε όλα τα διεθνή γεγονότα, µε αυτοπεποίθηση και λόγο», τονίζει στα «Π» συνεργάτης του πρωθυπουργού.
Αµέσως µετά ο κ. Μητσοτάκης θα έχει το πρώτο του ραντεβού µε τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, Εντι Ράµα. «Η αλβανική κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση. Οσο προκαλεί, όσο χρησιµοποιεί απαράδεκτες τακτικές κατά της ελληνικής µειονότητας, θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν θα έχει τη στήριξη της Ελλάδας στις ενταξιακές διαπραγµατεύσεις στην Ε.Ε.», ήταν το µήνυµα που είχε στείλει προς τον οµόλογό του ο κ. Μητσοτάκης από το βήµα της ∆ΕΘ. Την ίδια ηµέρα θα συναντηθεί επίσης µε τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχµούντ Αµπάς, και µε τον πρόεδρο του Κοσόβου, Χασίµ Θάτσι.
TO «ΣΗΜΑ»
Την Τρίτη το πρωί ο πρωθυπουργός θα έχει το πρώτο του ραντεβού µε επενδυτές, στην εκδήλωση που έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτόν η αµερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs. Την ίδια ηµέρα έχει προγραµµατιστεί η συνάντηση µε τον Ντόναλντ Τραµπ, που θα στείλει και το «σήµα» της ενίσχυσης και εµβάθυνσης των ελληνοαµερικανικών σχέσεων, αλλά και η πρώτη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη µε τον Ζόραν Ζάεφ.
Στη συνέχεια, ο Ελληνας πρωθυπουργός αναµένεται να συνοµιλήσει µε τον πρωθυπουργό της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον. Την Τετάρτη, 25 Σεπτεµβρίου, έρχεται η πρώτη του συνάντηση µε τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπου αναµένεται να τεθεί επί τάπητος από τον κ. Μητσοτάκη µεταξύ άλλων το ζήτηµα της επιστροφής µεταναστών στο πλαίσιο της συµφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας και φυσικά το θέµα του σεβασµού των κυριαρχικών δικαιωµάτων της Κύπρου. Αµέσως µετά θα συναντηθεί µε τον Πρόεδρο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη.
Την ίδια ηµέρα, ο κ. Μητσοτάκης θα µεταβεί στην Αστόρια, όπου κυριαρχεί το ελληνοαµερικανικό στοιχείο, και θα έχει επαφές µε την Οµογένεια. Θα προηγηθεί το γεύµα που θα παραθέσει προς τιµήν του ο υπουργός Εµπορίου των ΗΠΑ, Γουίλµπουρ Ρος, µε τη συµµετοχή Αµερικανών επιχειρηµατιών που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα. Επίσης την ίδια ηµέρα, σε ένα ιδιαίτερα ασφυκτικό πρόγραµµα, ο κ. Μητσοτάκης θα είναι ένας από τους οµιλητές στο Bloomberg Global Business Forum, ενώ θα έχει ιδιαίτερη συνάντηση και µε τον Μάικ Μπλούµπεργκ.
Την Πέµπτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί µε τον Αρχιεπίσκοπο Αµερικής, Ελπιδοφόρο, και στη συνέχεια µε τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι. Την Παρασκευή, τελευταία ηµέρα της παραµονής του στη Νέα Υόρκη, ο πρωθυπουργός θα απευθύνει οµιλία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Στην κυβερνητική αποστολή θα συµµετάσχουν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, η διευθύντρια του διπλωµατικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ο διευθυντής του Γραφείου Υποθέσεων Ευρωπαϊκής Ενωσης της Γενικής Γραµµατείας του Πρωθυπουργού, ∆ηµήτρης Μητρόπουλος, η διευθύντρια επικοινωνίας του πρωθυπουργού, Κύρα Κάπη, ο αναπληρωτής διευθυντής του γραφείου Τύπου, Αργύρης Παπαστάθης, ο οικονοµικός του σύµβουλος, Αλέξης Πατέλης, ενώ, εκτός βέβαια από τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο ∆ένδια, µια πλειάδα ακόµα υπουργών θα τον συνοδεύσουν στη Νέα Υόρκη και θα έχουν ξεχωριστές συναντήσεις, όπως ο Αδωνις Γεωργιάδης, η Νίκη Κεραµέως, ο Τάκης Θεοδωρικάκος, η Λίνα Μενδώνη, ο Βασίλης Κοντοζαµάνης κ.ά
Η ακαμψία του Ερντογάν και το σενάριο της «έκπληξης»
Όσοι Ελληνες πολιτικοί και διπλωµάτες είχαν έως τώρα εµπειρίες από συναντήσεις «κορυφής» µε τον Ταγίπ Ερντογάν συµπίπτουν στην κοινή διαπίστωση: Οσο πρόθυµος κι αν εµφανίζεται στα λόγια ο Τούρκος πρόεδρος για βελτίωση των σχέσεων µε την Ελλάδα, όσο εγκάρδιος κι αν είναι κατά καιρούς προς Ελληνες ηγέτες, δεν κάνει ποτέ ούτε µισό βήµα πίσω από τις «σκληρές» θέσεις του, τις οποίες µάλιστα µε το πέρασµα του χρόνου εµπλουτίζει µε νέες «απαιτήσεις» της Αγκυρας.
Ακόµη και οι πολύ «θερµές» σχέσεις που είχε µε τον ευλύγιστο «αναθεωρητή» πρωθυπουργό, Γ. Α. Παπανδρέου, την περίοδο 2009-2011, δεν οδήγησαν τον Ταγίπ Ερντογάν να µεταβάλει τις θέσεις του. Γενικότερα, από όλες τις τετ-ατετ συνοµιλίες που είχε ο Τούρκος ηγέτης µε τους πρωθυπουργούς Αντώνη Σαµαρά, Κώστα Καραµανλή και Αλέξη Τσίπρα επιβεβαιωνόταν η τουρκική αδιαλλαξία για Αιγαίο, Ανατ. Μεσόγειο και Κύπρο. Με αποκορύφωµα την ανοικτή αµφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης από τον κ. Ερντογάν, τον ∆εκέµβριο του 2017, που είχε ως αποτέλεσµα το «ναυάγιο» της τότε επίσκεψής του στην Αθήνα για συνοµιλίες µε τον Ελληνα πρωθυπουργό.
Ο κ. Μητσοτάκης είχε µάλιστα συναντηθεί στην τουρκική πρεσβεία στις 7 εκείνου του µήνα µε έναν «µουτρωµένο» Ερντογάν, στον οποίο δήλωσε τότε ότι «η αµφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης υπονοµεύει τις σχέσεις µεταξύ των δύο χωρών». Σήµερα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιµάζεται για µια συνάντηση µε τον πρόεδρο Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ την ερχόµενη εβδοµάδα. Η συνάντηση έχει εκ των πραγµάτων ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η επίσηµη «πρεµιέρα» του Ελληνα πρωθυπουργού απέναντι στον επηρµένο Τούρκο πρόεδρο θα πραγµατοποιηθεί σε µια χρονική στιγµή άκρας επιθετικότητας της Τουρκίας στο Αιγαίο, µε άµεσες στρατιωτικές απειλές σε βάρος της Αθήνας και της Λευκωσίας και µε την Αγκυρα να πιέζει την Ελλάδα µε τις µεταναστευτικές ροές.
Ο κ. Μητσοτάκης θα έχει απέναντί του τον φανατικό υποστηρικτή του τουρκικού ιδεολογήµατος της «γαλάζιας πατρίδας», που ευθέως αµφισβητεί κατά παράβαση ∆ιεθνούς ∆ικαίου τα κυριαρχικά δικαιώµατα της Ελλάδας, την οποία ο ισλαµιστής Ταγίπ Ερντογάν θέλει να «αποβάλει» και από τον ενεργειακό πλούτο της Μεσογείου.
Η συνάντηση στην «ουδέτερη» Ν. Υόρκη δεν κρίνεται κατ’ αρχάς αρνητικά από τους ελληνικούς διπλωµατικούς κύκλους, δεδοµένου ότι λόγω της κακής κατάστασης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, µία διακοπή της επικοινωνίας Αθήνας-Αγκυρας σε επίπεδο κορυφής µόνον αρνητικές συνέπειες θα είχε σήµερα. Οµως, τίθεται το ερώτηµα για τον βαθµό προετοιµασίας αυτής της συνάντησης από την ελληνική πλευρά, ώστε από αυτήν να προκύψει κάτι περισσότερο από τη διαπίστωση των διαφορών και την επιβεβαίωση της επιθετικότητας της Τουρκίας. Αν συµβεί το «κάτι περισσότερο», θα σηµαίνει ότι θα ανοίξει ενδεχοµένως κάποια πόρτα για µία «επανεκκίνηση» σχέσεων µεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Από τους ίδιους κύκλους επισηµαίνεται ότι στα διεθνή παρασκήνια είναι σήµερα γνωστό ότι ο ∆υτικός «διεθνής παράγων», παρότι αυτή την περίοδο είναι σε «προβληµατικές» σχέσεις µε την Τουρκία, βλέπει θετικά µια ελληνοτουρκική «προσέγγιση», που θα έσβηνε κάποιες «φωτιές» στην περιοχή. Με επίγνωση αυτού του διεθνούς «κλίµατος» θα συνοµιλήσει µε τον πρόεδρο Ερντογάν ο κ. Μητσοτάκης.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Το µεγάλο πρόβληµα του πρωθυπουργού, όπως και των προκατόχων του, είναι ότι η Τουρκία έχει κατασκευάσει µια «πραγµατικότητα» κατά την οποίαν ο διάλογος καθίσταται πρακτικά αδύνατος: Η Αγκυρα δηλώνει ότι το ∆ιεθνές ∆ίκαιο δεν παίζει ρόλο στις κινήσεις της, τα θαλάσσια σύνορά της µε την Ελλάδα είναι αµφισβητούµενα, µια σειρά ανατολικά νησιά κατέχονται παράνοµα από την Ελλάδα, τα νησιά γενικώς δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, η τουρκική ΑΟΖ θα πρέπει να αγγίζει τα χωρικά ύδατα της Κρήτης. Παραλλήλως, η Τουρκία θεωρεί ότι δηµιουργεί «τετελεσµένα» στην κυπριακή ΑΟΖ και σε εδάφη της νήσου.
Ετσι, µε τον τρόπο αυτόν, η Τουρκία του υπερ-εξοπλισµένου προστάτη των Αδελφών Μουσουλµάνων της Εγγύς Ανατολής, κ. Ερντογάν, «καλεί» την Ελλάδα για µία εκτός ∆ιεθνούς ∆ικαίου διµερή «πολιτική» συµφωνία για όλες τις «διαφορές» τους και µε «ανοικτό» ζήτηµα για την υφαλοκρηπίδα του Καστελλόριζου, όπου η Αγκυρα εκτιµά ότι η διεθνής νοµολογία σε ανάλογες περιπτώσεις ευνοεί την τουρκική θέση. Με αυτόν τον βαρύ φάκελο στις αποσκευές του, λοιπόν, ο κ. Μητσοτάκης θα επιχειρήσει στη Ν. Υόρκη να ανιχνεύσει τις προθέσεις του Ερντογάν και τα περιθώρια αποφυγής «θερµών επεισοδίων» στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Εµπειροι διπλωµάτες βάζουν στο «κάδρο» της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν τις «σκέψεις» της Ουάσινγκτον και του Βερολίνου για τις ενδεχόµενες εξελίξεις των σχέσεων Αθήνας-Αγκυρας. Και, βεβαίως, ποτέ δεν πρέπει να αποκλείεται και η περίπτωση µιας «έκπληξης» από τέτοιες συναντήσεις.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά», 21/09/2019
