Τα κράτη δεν έχουν συναισθήματα, αλλά συμφέροντα. Η επίκληση όμως του διεθνούς δικαίου τα προηγούμενα χρόνια δημιούργησε εθιμικό δίκαιο κυρίως μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταθεροποίησε τη γεωπολιτική ισορροπία δημιουργώντας τις προϋποθέσεις αλληλοσεβασμού και ειρήνης.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και η Ρωσική επιθετικότητα δημιουργούν ίσως νέα δεδομένα που ξηλώνουν το πουλόβερ της σταθερότητας, διότι ανοίγουν ορέξεις για ιστορικούς ρεβανσισμούς, επικίνδυνους αναθεωρητισμούς και επαναφέρουν απροσχημάτιστα «το δίκαιο του ισχυροτέρου» που αμφισβητεί κανόνες και εθνικά σύνορα. Αν μια τέτοια στάση γενικευτεί, θα ανοίξει ορέξεις σε επικίνδυνες για την ειρήνη και την γεωπολιτική ισορροπία πολιτικές. Ας μην ξεχνούμε την εκφρασθείσα ήδη διάθεση της Τουρκίας να αμφισβητήσει την πολυμερή Συνθήκη της Λοζάνης με ότι σημαίνει αυτό για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.
Είναι χρέος των μεγάλων δυνάμεων και των Διεθνών Οργανισμών να προστατεύσουν το διεθνές δίκαιο και γιατί όχι να το επιβάλουν κιόλας με κάθε μέσο, πριν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Αν ο κάθε διεθνής, περιφερειακός ή τοπικός παίχτης καταλύει κανόνες διεθνούς δικαίου, διμερείς ή πολυμερείς συνθήκες και δεν σέβεται τους άλλους είναι θέμα χρόνου η ανθρωπότητα να επιστρέψει σε ένα παγκόσμιο χάος από το οποίο όλοι έχουν μόνο να χάσουν.
Η Ελλάδα οφείλει να επιμείνει στη διεθνή νομιμότητα και στη συμμαχική συνέπεια, χωρίς όμως να παραλείπει να υπενθυμίζει εμφατικά προς όλους τους συμμάχους ανάλογες συμπεριφορές στο πρόσφατο παρελθόν άλλων κρατών, ενώπιον των οποίων τότε έκλεισαν ή συνεχίζουν να κλείνουν τα μάτια. Για παράδειγμα ποια είναι η έμπρακτη αντίδραση της ΕΕ για τη διχοτομημένη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της Κύπρου, τη Λευκωσία και για την παράνομη εισβολή και κατοχή της Τουρκίας στο Κράτος -Μέλος της ΕΕ, την Κυπριακή Δημοκρατία; Ποια είναι η στάση των ΗΠΑ στην απειλή πολέμου της Τουρκίας (casus belli) αν η Ελλάδα ασκήσει την κυριαρχία της επεκτείνοντας την αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 μίλια, κάτι που υπονομεύει και την ενότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ; Ποια είναι η στάση του Συμβουλίου Ασφαλείας στις προκλήσεις του τουρκικού καθεστώτος κατοχής στα Βαρώσια της Κύπρου κατά παράβαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ; Διεθνής νομιμότητα αλά κάρτ δεν υπάρχει. Οι κανόνες ισχύουν για όλους, μικρούς και μεγάλους, αν θέλουμε ως παγκόσμια κοινότητα να είμαστε συνεπείς και ως Συμμαχία να παραμένουμε προσηλωμένοι σε μια Κοινότητα Αξιών.
Επειδή όμως η Ελλάδα δεν έχει άλλα περιθώρια ρομαντισμού, γιατί στο παρελθόν τον έχει πληρώσει, όχι μόνο με χρήμα αλλά και με αίμα, οφείλει χωρίς να αποστεί από τη συμμαχική συνέπεια και την προσήλωση της στο διεθνες δίκαιο να θωρακίσει πρακτικά τα δίκαια και τα συμφέροντα της. Μια τέτοια θωράκιση προϋποθετει πρώτον τον εκσυγχρονισμό της Άμυνας και Ασφάλειας της Χώρας και την ενίσχυση της αποτρεπτικής της δύναμης, ώστε έτσι να δυναμώνει τη διαπραγματευτική της θέση και να πολλαπλασιάζει τις διεθνείς της συμμαχίες. Δεύτερον, απαραίτητο στοιχείο εθνικής ασφάλειας είναι η ενεργειακή αυτάρκεια. Αυτή επηρεάζει την άμυνα, την οικονομική ανάπτυξη αλλά βεβαίως και την κοινωνική συνοχή, η οποία κλονίζεται από την επανεμφάνιση του πληθωρισμού μετά από 44 χρόνια στην ευρωζώνη εκτινάσσοντας την ακρίβεια ακόμα και των βασικών ειδών διατροφής. Κάθε επένδυση στην κατεύθυνση αυτή είναι πολύτιμη και έχει ήδη καθυστερήσει.
Στα εξοπλιστικά η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη επισπεύσει τις προσπάθειες της. Στο θέμα όμως της ενέργειας οι αποφάσεις είναι ακόμα μπροστά μας. Χρειάζεται άμεσα ενεργοποίηση του ελληνικού εφοπλισμού για τη μεταφορά ενέργειας από εναλλακτικές αγορές, επέκταση και επιτάχυνση της πλατφόρμα αεριοποίησης στην Αλεξανδρούπολη εκτός από τη Ρεβυθουσα και κυρίως άμεση επένδυση στην υποθαλάσσια αποθήκευση υγροποιημένου αερίου στον Πρίνο, όσο ακριβή κι αν είναι, με στόχο την αύξηση των ενεργειακών αποθεμάτων που θα μας επιτρέπει να ξεπερνούμε πιο ανώδυνα τις ενεργειακές κρίσεις σαν αυτή που βιώνουμε.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία επαναφέρουν την πολιτική από την επικοινωνία στην ουσία, δηλαδή στην γρήγορη παραγωγή αποτελεσμάτων κι αυτό είναι το στοίχημα που πρέπει πλέον να κερδίσουμε, αν θελουμε να προστατεύσουμε τα συμφέροντα μας και να κατοχυρώσουμε ένα σημαντικό περιφερειακό ρόλο για την Ελλάδα.
του Δρ. Ευριπίδη Στ. Στυλιανίδη
Βουλευτή Ροδόπης Νέας Δημοκρατίας- πρώην Υπουργού
Επ. Καθηγητή Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Εκπροσώπου της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης
Εφημερίδα Political 25.2.2002
