Με εκτενή δημοσιεύματα, αναλύσεις και ανταποκρίσεις κάλυψαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ.
«Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα για την αλλαγή της ονομασίας της “Μακεδονίας”, έθεσε εν αμφιβόλω το αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι ενέκριναν τη συμφωνία με συντριπτική πλειοψηφία», γράφει η Wall Street Journal και προσθέτει: «Η εξέλιξη συνιστά πλήγμα για τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., που επιθυμούσαν να υπάρχει ισχυρότερη λαϊκή υποστήριξη. Η αποχή κάνει δύσκολη για τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ την εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας για την έγκριση των απαιτούμενων συνταγματικών τροποποιήσεων. Ο Ζάεφ δήλωσε πως θα προκηρύξει άμεσα εκλογές, αν δεν λάβει την πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών». «Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που έχουν επενδυθεί σε αυτή την υπόθεση, κανείς δεν θέλει να τα απεμπολήσει και να αφήσει τη “Μακεδονία” κλειδωμένη για άλλα 20 χρόνια. Πρόκειται για δύσκολο παζλ και η επίλυσή του θα αποτελέσει καλό παράδειγμα και σημαντικό βήμα προόδου για την διευθέτηση άλλων δύσκολων προβλημάτων στην περιοχή», εκτιμά ο Τζέιμς Κερ-Λίντσεϊ, καθηγητής στο London School of Economics. «Οι Ρώσοι ήταν σε θέση να διαδραματίσουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Το αποτέλεσμα είναι μια ευκαιρία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα επιτρέψει στη χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε.», δήλωσε ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του think-tank, Atlantic Council. «Χαιρετίζω την ψήφο υπέρ του “ναι”. Καλώ όλους τους πολιτικούς ηγέτες και τα κόμματα να εργαστούν υπεύθυνα και εποικοδομητικά για να εκμεταλλευτούν αυτήν την ιστορική ευκαιρία. Η πόρτα του ΝΑΤΟ είναι ανοικτή, όμως πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν όλες οι εσωτερικές διαδικασίες», έγραψε στο Twitter o γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Η νίκη του “ναι” είναι η μεγαλύτερη από όλες τις νίκες οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στη νεότερη ιστορία της ΠΓΔΜ», αναφέρει το Bloomberg.
«Ο πρωθυπουργός της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” απείλησε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα, αν δεν εξασφαλίσει την έγκριση του κοινοβουλίου στην αλλαγή της ονομασίας της χώρας, μετά το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που πάντως σκιάστηκε από τη χαμηλή συμμετοχή», γράφει το Bloomberg και προσθέτει: «Το αντιφατικό αποτέλεσμα προετοιμάζει ένα σκηνικό σκληρής αναμέτρησης για τον πρωθυπουργό Ζάεφ. Επίσης, αναδεικνύει την ένταση του αγώνα επιρροής που διεξάγεται στην πλέον ασταθή περιοχή της Ευρώπης μεταξύ της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ αφενός και της Ρωσίας αφετέρου. Η Μόσχα αντιτίθεται σε κάθε περαιτέρω διεύρυνση της στρατιωτικής συμμαχίας στην πρώην σφαίρα επιρροής της. Το 91% όσων ψήφισαν στήριξαν τη συμφωνία με την Ελλάδα για την αλλαγή της ονομασίας της χώρας. Η συμμετοχή ανέρχεται στο 37%. Το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και οι βουλευτές δεν είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν προς το αποτέλεσμα».
«Hχηρότατα αντιφατικό» χαρακτηρίζουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος οι «Νew York Times».
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη “Μακεδονία” υπήρξε ηχηρότατα αντιφατικό, ωθώντας και τις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι νίκησαν», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης.
«Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή δυσκολεύει την έγκριση της συμφωνίας με την Ελλάδα από το κοινοβούλιο. Η μειωμένη συμμετοχή δημιουργεί πρόβλημα στην κυβέρνηση και στη Δύση, που είχε πιέσει πολύ για να υπάρξει μια στιβαρή λαϊκή εντολή, αν και το κυβερνών κόμμα έχει την πεποίθηση πως θα εξασφαλίσει τις απαραίτητες ψήφους στο κοινοβούλιο για την έγκριση της αλλαγής της ονομασίας της χώρας. Το ζήτημα αυτό δίχασε την “Μακεδονία”, ενώ Δυτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, διενεργώντας εκστρατείες παραπληροφόρησης μέσω Διαδικτύου».
«Τον Φεβρουάριο – αναφέρεται στη συνέχεια - και καθώς οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να προχωρούν, χιλιάδες Έλληνες διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο. Η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τις διαδηλώσεις ήταν η συντηρητική Εκκλησία της Ελλάδος και υπερεθνικιστές, μεταξύ των οποίων και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δυτικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Ρωσία και ολιγάρχες που διατηρούν δεσμούς με το Κρεμλίνο διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο υποδαυλίζοντας διαδηλώσεις. Οι διαμαρτυρίες στη “Μακεδονία” υπήρξαν μικρότερες, αλλά το ίδιο τοξικές».
«Σε πολιτική κρίση έχει βυθιστεί από χθες η “Μακεδονία”, καθώς η συμμετοχή στο δημοψήφισμα υπήρξε ανεπαρκής, ενώ εγείρεται πλέον η προοπτική να αποκλειστεί η μικρή βαλκανική για πολλά χρόνια από τους οργανισμούς της Δύσης», εκτιμά η Washington Post. «Μόλις το 37% των εγγεγραμμένων προσήλθε στις κάλπες και το “ναι” έλαβε το 91% των ψήφων. Το Κρεμλίνο και Δυτικοί ηγέτες παρακολούθησαν πολύ στενά την έντονη προεκλογική περίοδο, επειδή η έκβαση του δημοψηφίσματος θα καθόριζε την γεωπολιτική κατεύθυνση των Βαλκανίων σε μια εποχή σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ».
Στην σύγχυση που επικράτησε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος δημοψηφίσματος αναφέρεται το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Le Monde που κάνει λόγο για μία έκβαση που επέτρεψε και στις δύο πλευρές να διεκδικήσουν την νίκη: στον Ζόραν Ζάεφ να πανηγυρίσει για «την επιτυχία της δημοκρατίας και της ευρωπαϊκής Μακεδονίας», αφού «η τεράστια πλειοψηφία των πολιτών επέλεξε μία ευρωπαϊκή Μακεδονία», στον ευρωπαίο επίτροπο Γιοχάνες Χαν να μιλήσει για «ευρεία υποστήριξη» της συμφωνίας, την ώρα που μερικές εκατοντάδες αντίπαλοι της συμφωνίας γιόρταζαν επίσης την «νίκη» τους μπροστά από το κτίριο του κοινοβουλίου στα Σκόπια, ενώ ο ηγέτης του VMRO-DPMNE δήλωνε ότι η αρνητική ψήφος σε συνδυασμό με την αποχή στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση.
Η αποδοκιμασία προς την κυβέρνηση είναι σαφής, όμως επίσης η διαδικασία δεν έχει ενταφιασθεί, αναφέρεται στο δημοσίευμα της «Le Monde». Στόχος του Ζόραν Ζάεφ είναι πλέον να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύo τρίτων στο κοινοβούλιο για τη συνταγματική μεταρρύθμιση που επιτάσσει η συμφωνία των Πρεσπών «Δεν υπάρχει εναλλακτική», επέμεινε χθες το βράδυ προειδοποιώντας ότι δεν θα διστάσει να προκηρύξει πρόωρες εκλογές , εάν οι διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση δεν δώσουν αποτέλεσμα.
Η προσέγγιση με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση χαίρει ευρείας συναίνεσης στην χώρα, Ομως η κυβέρνηση αναμφίβολα υποτίμησε ως επιδερμικό τον χαρακτήρα του ονοματολογικού, που αφορά την ίδια την ταυτότητα του νεαρού κράτους. Ενα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού θεώρησε ταπείνωση να πρέπει να αναγκασθεί να αποδεχθεί μία τόσο θεμελιώδη αλλαγή, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία επιτρέπει στα Σκόπια να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το επίθετο «μακεδονικός» και να αναφέρονται σε «μακεδονική γλώσσα», γράφει η εφημερίδα.
«Νικητές και χαμένοι μετά το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ», τιτλοφορείται σημερινό άρθρο της Suddeutsche Zeitung, στο οποίο επισημαίνεται ότι το δημοψήφισμα για την αλλαγή του ονόματος της γειτονικής χώρας απέτυχε, καθώς η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 36%.
Ωστόσο η γερμανική εφημερίδα τονίζει την αποφασιστικότητα του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ να προχωρήσει με την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ αναφέρεται και στις αντιδράσεις των Ευρωπαίων.
«Αναμένω από όλους τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν αυτή την απόφαση» και να «προχωρήσουν στην εφαρμογή της, επιδεικνύοντας υπευθυνότητα και ενότητα πέραν πολιτικών παρατάξεων προς το συμφέρον της χώρας», επεσήμανε ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν.
Στο ίδιο μήκος κύματος, σύμφωνα με τη Suddeutsche Zeitung, κινήθηκε και ο εκπρόσωπος για διεθνή ζητήματα των ευρωβουλευτών του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Κνουτ Φλέκνεσταϊν. «Γι’ αυτό ζητάμε από όλες τις πολιτικές δυνάμεις στη χώρα να εφαρμόσουν τη συμφωνία βάσει της επιθυμίας της πλειοψηφίας των πολιτών και να υιοθετήσουν τις απαραίτητες αλλαγές στο Σύνταγμα».
Η Welt επισημαίνει ότι «το δημοψήφισμα απέτυχε, όμως ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για επιτυχία», αναφερόμενη στην αντίδραση του Ζάεφ μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Η συντηρητική, γερμανική εφημερίδα αναφέρεται επίσης και στις δηλώσεις του Χρίστιαν Μίτσκοσκι, του επικεφαλής του εθνικιστικού, δεξιού αντιπολιτευόμενου κόμματος VMRO-DPMNE, ο οποίος εκτίμησε ότι μετά το δημοψήφισμα η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ έχει «απολέσει τη νομιμοποίησή της».
Το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ, «μια αποτυχία που παρουσιάζεται ως επιτυχία», σχολιάζει στην ηλεκτρονική του έκδοση το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
Το δημοψήφισμα για το νέο όνομα της ΠΓΔΜ «απέτυχε», σημειώνει το Spiegel, όμως «η κυβέρνηση παρουσιάζει το αποτέλεσμα ως επιτυχία. Ωστόσο πολλοί πολίτες έχουν απογοητευθεί και γι’αυτό δεν πήγαν να ψηφίσουν», συνεχίζει.
Παρόλα αυτά το γερμανικό περιοδικό επισημαίνει ότι θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί ποσοστό συμμετοχής 50%. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι είναι 1,8 εκατομμύριο, όμως από την ΠΓΔΜ έχουν μεταναστεύσει περίπου 400.000 άνθρωποι, ίσως και περισσότεροι, κι αυτοί δεν μπορούσαν να ψηφίσουν.
Την ίδια επισήμανση κάνει και ο Σάσο Ορντανόσκι, ένας από τους πιο γνωστούς επικοινωνιολόγους της ΠΓΔΜ μιλώντας στη Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι είναι 1,8 εκατομμύριο, αν και στη χώρα ζουν το πολύ 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι», δήλωσε. «Και τα δύο στρατόπεδα μπορούν να ισχυριστούν ότι κέρδισαν», τόνισε ο ίδιος.
Ωστόσο ο Ορντανόσκι επεσήμανε ότι «οι 650.000 ψήφοι δεν είναι αμελητέο νούμερο, με δεδομένο ότι το 90% εξ αυτών τάχθηκε υπέρ της συμφωνίας», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας τη συμμετοχή στο δημοψήφισμα «καλή αρχή για να συνεχιστεί η πολιτική διαδικασία».
